آيت‏ اللَّه سيدمحمود طالقاني در سال 1289 شمسي (1329ق) در طالقان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي در زادگاه خود، راهي قم گرديد و پس از شركت در درس خارج حضرات آيات: سيد محمد حجت كوه كمره‏اي و سيد محمدتقي خوانساري، از آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي، اجازه اجتهاد گرفت. مبارزات ايشان از زمان ورود به حوزه علميه قم شروع شد. در سال 1318، براي اولين بار، خشم خويش به رژيم را با صدور يك اطلاعيه در رابطه با كشف حجاب ابراز كرد و در پي آن دستگير و زنداني شد. پس از شهريور 1320، مبارزه را به طور رسمي آغاز كرد و پس از وقفه‏اي در اين ميان، به جرم پنهان كردن شهيد نواب صفوي راهي زندان گرديد. وي در سال‏هاي 1330 و 1331 بنا به پيشنهاد آيت ‏اللَّه بروجردي براي شركت در تشريك مساعي بين مسلمين، به كشورهاي مصر و اردن سفر كرد. آيت‏ اللَّه طالقاني با پيروي از امام خميني(ره) در سال 1342 وارد مبارزه با رژيم گرديد كه در اين راه چندين بار محكوم به زندان شد. او در طول دوران زندان،مرارت‏هاي فراواني را تحمل كرد ولي در راه تحقق آرمان بلند خويش، لحظه‏اي از خود خستگي و تزلزل نشان نداد. آيت‏اللَّه طالقاني در طي بيش از يازده سال زندان، همواره به عنوان الگوي مقاومت و پايداري مطرح بود و پس از هر بار آزادي، راه گذشته خود را در مسير انقلاب اسلامي ادامه مي‏داد. اين عالم مجاهد، پس از آزادي از زندان در سال 1357، نقش مهمي در برپايي راهپيمايي عظيم و پرشور تاسوعا و عاشوراي آن سال داشت. آيت‏ اللَّه طالقاني، پس از پيروزي انقلاب، به رياست شوراي انقلاب برگزيده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي، به نمايندگي مردم تهران انتخاب گرديد. اين مبارز نستوه، در اوايل مرداد 1358، از سوي امام خميني، به امامت جمعه مردم تهران منصوب شد و آخرين نماز جمعه ايشان در سالگرد كشتار خونين 17 شهريور، در بهشت زهرا برگزار گرديد. آيت‏ اللَّه طالقاني در كنار سال‏هاي متمادي مبارزه، از فعاليت‏هاي علمي غافل نگرديد و آثار متعددي را به وجود آورد كه تفسير پرتوي از قرآن در 6 جلد، پرتوي از نهج‏البلاغه، آزادي و استبداد، درسي از قرآن و درس وحدت، از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم بزرگ و مبارز انقلابي در 19 شهريور 1358 در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشكوه در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.