مروان بن محمد بن مروان، عامل خليفه در منطقه‏ي ارمنستان، پس از شنيدن خبر مرگ يزيد و جانشيني برادرش ابراهيم بن وليد، با سپاهي منظم و توانمند از ارمنستان به سوي شام عازم گرديد، تا قدرت را در دست گرفته و به خلافت امويان، استحكام بيشتري بخشد. وي كه به دليري و رزمندگي در ميدان مبارزه، مشهور بود و ابهت نام و حركت او، خليفه‏ي وقت را به تزلزل مي‏آورد، شهرهاي ميان ارمنستان و شام را يكي پس از ديگري گشود و با سپاه سليمان بن هشام بن عبدالملك كه از سوي ابراهيم بن وليد به نبرد او آمده بود، در مكاني به نام "عين الجرّ" كه ميان بعلبك و دمشق، در منطقه بقاع واقع است، درگير شد و سپاه خليفه را وادار به پذيرش شكست و عقب‏نشيني نمود. سپس به سوي دمشق، تهاجم نمود و از مردم اين شهر براي خويش بيعت گرفت. ابراهيم بن وليد كه در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته بود، چاره‏اي جز تسليم و پذيرش خلافت مروان نداشت. بدين جهت، خود را از خلافت، خلع و با مروان حمار بيعت كرد. آغاز خلافت مروان حمار پس از خلع ابراهيم، در روز پانزدهم صفر سال 127 ق واقع گرديد. مروان از سال 127 تا سال 132 ق در منصب خلافت قرار داشت و به حكومت امويان، قدرت و استحكام نسبي بخشيد، ولي در برابر جنبش سراسري عباسيان تاب مقاومت نياورد و سرانجام به دست آنان كشته گرديد. با كشته شدن وي، خلافت امويان كه از سال 41 ق، پس از صلح امام حسن مجتبي(ع)، آغاز گرديده بود، در سال 132 ق به پايان نكبت‏بار خويش رسيد و با سرافكندگي و شكست نظامي، سياسي، اجتماعي و عقيدتي در جامعه اسلامي مواجه گرديد.