حضرت امام حسن عسكري(ع) پس از بيست و هشت سال زندگي و شش سال امامت در هشتم ربيع الاول سال 260 هجري در شهر سامرا و به دست معتمد عباسي به شهادت رسيد و در كنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خويش مدفون گرديد. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان‏هاي طاغوت‏هاي عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهيد شد. امام حسن عسكري(ع) با همه‏ي اختناق و محدوديت‏هاي زمان توانست به بهترين وجه و در حد امكان، فشردگي مبارزه درمقابل ستمگران و حكام جور را حفظ كرده و اين نهضت نهفته را هدايت نمايد. آن حضرت، قطب دايره‏ي مبارزه بود و ديگران بر اطراف او دور مي‏زدند. دوست ودشمن مي‏دانستند كه امام و پيروانِ او، خلافت ناحقِّ عباسي را قبول ندارند و طرفدار حكومت واقعي و نجات دهنده‏ي اسلامند. امام حسن عسكري، با وجود همه‏ي فشارهاي دستگاهِ جور عباسي و كنترل‏ها و مراقبت‏هاي بي‏وقفه‏ي دولت مركزي، يك سلسله فعاليت‏هاي سياسي و اجتماعي و علمي در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افكار ضداسلامي انجام داد كه بدين‏گونه قابل ذكرند: كوشش‏هاي علمي در دفاع از آيين اسلام و ردّ اشكال‏ها و شُبهاتِ مخالفان و نيز تبيينِ انديشه‏ي صحيح اسلامي؛ ايجاد شبكه‏ي ارتباطي با شيعيانِ مناطق مختلف از طريق تعيين نمايندگان و اعزام پيك‏ها و ارسال پيام‏ها؛ فعاليت‏هاي سِرّي سياسي به رغم كنترل‏هاي حكومت عباسي؛ حمايت و پشتيباني مالي از شيعيان، به ويژه يارانِ خاصِّ خود؛ تقويت و توجيه سياسيِ رجال و عناصرِ مهمّ شيعه در برابر مشكلات؛ استفاده‏ي گسترده از آگاهي غيبي براي جلب منكران امامت و دلگرم كردن شيعيان؛ آماده سازي شيعيان براي دوران غيبت فرزند خود، امام مهدي (عج).