جبار باغچه‏بان در سال 1264 ش در قفقاز به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات، در يك مدرسه در ايروان به تدريس مشغول شد. تدريس او، باعث شكفتن استعدادهاي نهفته‏اش گرديد و پس از مدتي با تجارب فراوان و برنامه‏هاي خوب به ايران آمد و در سال 1303 شمسي اولين كودكستان ايراني را به نام "باغچه اطفال" در تبريز تأسيس كرد. در همان سال سه كودك ناشنوا نيز در اين مدرسه ثبت‏نام كردند و اين آغازي بود براي تلاش باغچه‏بان تا بتواند سخن گفتن را به اين كودكان بياموزد. او براي تعليم خواندن و نوشتن براي كودكان و نوسوادان، روش تعليم الفبا را كه امروزه در سراسر كشور رايج است به وجود آورد. او همچنين اولين مدرسه كودكان ناشنوا را در سال 1312 در تهران تأسيس كرد. جبار باغچه‏بان براي هموار كردن راه زبان آموزي كودكان ناشنوا راهي را انتخاب كرد كه در سراسر جهان با نام الفباي گوياي باغچه‏بان به عنوان مترقي‏ترين روش شناخته شده است. باتلاش اين مبتكر پرتلاش بود كه ناشنوايان كشور نيز توانستند با دنياي اطراف خود و انسان‏هاي ديگر تماس برقرار كنند. همچنين اختراع تلفني براي استفاده كر و لال‏ها و تاسيس مكتب نسوان براي آموزش دختران نيز از ديگر ابتكارات اوست.وي همچنين در سال 1322 جمعيت حمايت از كودكان كرولال را تأسيس كرد و كتاب‏هايي از قبيل اسرار تعليم و تربيت، الفباي آسان، برنامه كار آموزگار، زندگاني كودكان و رباعيات باغچه‏بان را به نگارش درآورد. سرانجام وي در 4 آذر سال 1345ش در 81 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت.