هنوز مدتي از تاجگذاري احمدشاه قاجار نگذشته بود كه جنگ جهاني اول آغاز شد. در اين جنگ، دولت‏هاي روسيه، انگلستان و فرانسه با دولت‏هاي آلمان، اتريش، مجارستان و ايتاليا به نبرد برخاستند و پس از مدتي حكومت عثماني نيز اتّحاد خويش را با آلمان اعلام كرد و عملاً وارد جنگ گرديد. طرفين جنگ تلاش زيادي به عمل آوردند تا در دولت ايران نفوذ كرده و آن را به نفع خويش وارد كارزار نمايند و از منطقه سوق‏الجيشي ايران، ضربه سهمگيني به دشمن خود وارد كنند. در اين زمان، مستوفي‏الممالك، رياست دولت را در اختيار داشت. وي گرچه بي‏طرفي ايران را در جنگ اعلام نمود، اما هيچ كدام از طرفين جنگ، اعتنايي به اين امر نكرده و وارد خاك ايران شدند. انگلستان از جنوب و روسيه از شمال كشور متجاوزانه وارد ايران شدند و منطقه وسيعي را در اشغال خويش قرار دادند. روسيه پس از هجوم به ايران، به جنگ با نيروهاي عثماني كه در آذربايجان به خاك ايران تجاوز كرده بودند پرداخت و هر دو اشغالگر به جان هم افتادند تا اين‏كه نيروهاي امپراتوري عثماني شكست خوردند. حاكميت ايران در اين زمان به ضعيف‏ترين درجه رسيد و اوضاع سياسي و اقتصادي كشور به شدت پريشان و بحران‏زده بود. اشغال قسمت شمالي ايران از سوي دولت تزار روس به مدت سه سال طول كشيد. در نهايت در سال 1296 شمسي (1917 ميلادي) انقلاب كمونيستي روسيه به وقوع پيوست و نيروهاي روسي به دليل اوضاع پريشان داخلي روسيه، شمال ايران را تخليه كردند.