ابن واصل در حماة در غرب سوريه به دنيا آمد و تحصيلاتش را نزد پدر كه مدرس مدرسه‏ي ناصريه‏ي بيت المقدس بود، آغاز كرد. او پس از پدر بر كرسي تدريس نشست و راه پدر را ادامه داد. ابن واصل در ساختن رصدخانه و چند دستگاه نجومي با تعاسيف، رياضي‏دان مصري همكاري داشت و در سال 663 ق، قاضي القضات شهر خود شد.از ابن واصل سه اثر مشهور تاريخي بر جاي مانده كه عبارتند از: التاريخ الصالحي در تاريخ عمومي انبيا و خلفا، نظم الدُرَر في الحوادث و السِيَر و نيز مُفَرِّجُ‏الكَرب في اخبار بني ايوب كه مهم‏ترين منبع درباره‏ي تاريخ سلسله‏ي ايوبيان است. ابن‏واصل سرانجام در سال 697 ق در 93 سالگي درگذشت.