دادگاه تفتيش عقايد يا انكيزيسيون، محكمه‏اي بود كه از طرف كليساهاي اروپا از قرن دوازدهم ميلادي در اين قاره به وجود آمد و به تفتيش عقايد مردم و تعقيب متخلفان در مقررات مذهبي مي‏پرداخت. اين دادگاه كه از طرف پاپ اداره مي‏شد در قرن شانزدهم در تمام اروپا به جز انگلستان تسلط پيدا كرد، ولي بعد از يك قرن رو به ضعف گذاشت. اين بنگاه وحشتناك و هول‏انگيز، در بيدادگري و تعدي چنان گستاخ و گسترده بود كه حتي به كردار و رفتار و توجه و پندار دروني و قلبي و وجدان مردم تهمت مي‏زد و متهمان را فقط با همين تهمت‏ها، زنده زنده به كوره‏هاي آدم‏سوزي مي‏سپرد. دوشيزه ژاندراك نوزده ساله، رهبر آزادي بخش و چهره ملي فرانسه در همين آتش اتهام واهي و بي‏اساس، زنده زنده سوزانيده شد. هم‏چنين گاليله منجم و ستاره‏شناس مشهور ايتاليايى، در 22 ژوئن سال 1633م در اين دادگاه محاكمه گرديد. تنها در كشور اسپانيا در مدت 350 سال، بيش از سي‏وچهارهزار نفر سوزانده و در حدود سي‏صدهزار نفر ديگر توسط اين دادگاه به اعمال شاقه، زندان ابد و تبعيد محكوم شدند. اين دادگاه سرانجام پس از حدود شش‏صد سال فعاليت، در هفدهم ژانويه 1808م به دستور ناپلئون بُناپارت تعطيل شد.(ر.ك:27آوريل)