در حالي كه جنگ جهاني اول به شدت ادامه داشت، ضعف رژيم تزاري روسيه در برابر دشمنان خارجي و نيز استبداد و فساد شديد اين حكومت باعث نارضايتي شديد مردم شده بود. به همين علت در 15 مارس 1917، تزار نيكلاي دوم از پادشاهي روسيه استعفا كرد و كرنْسكي، دولت موقت را تشكيل داد. در اين هنگام بود كه بلشويك‏ها با شعار صلح، نان و تقسيم زمين افكار عمومي را به سوي خود جلب كردند. در نهايت، با مقدماتي كه فراهم آمده بود، قيام مسلحانه يا انقلاب بلشويكي، از نخستين ساعات بامداد روز هفتم نوامبر 1917م (برابر با 25 اكتبر در تاريخ قديم روسيه) آغاز شد. در اولين مرحله عمليات، گاردهاي سرخ، مراكز حساس دولتي و حكومتي را اشغال كردند و مقر دولت موقت را به محاصره خود درآوردند. با سقوط دولت موقت، لنين رهبري عمليات را شخصاً در دست گرفت و طي نطقي كه در مقام رهبر انقلاب بلشويكي روسيه در كنگره شوراها ايراد كرد، حكومت بلشويكي خود را حكومت شوراها يا حكومت شوروي خواند. او در اين سخنراني چنين وانمود كرد كه هدف قيام مسلحانه بلشويك‏ها، تفويض اختيارات حكومت به شوراها بوده است. لنين نام دولت خود را شوراي كميسرهاي خلق گذاشت و وزيران خود را كه كميسر خلق نام داشتند، در فرداي آن روز معرفي كرد. كمونيست‏هاي روسيه پس از به قدرت رسيدن، با آلمان پيمان صلح امضا كردند و سپس به سركوب نيروهاي وفادار به تزار پرداختند. پيروزي كمونيست‏هاي روسيه به رهبري لنين سرآغاز ديكتاتوري هفتاد و چهار ساله‏اي شد كه بزرگ‏ترين كشور جهان را به انحطاط كشانيد و منشاء و محرك بسياري از جنگ‏ها، كشتارها و آوارگي‏ها در نقاط مختلف جهان گرديد. اين امپراتوري بزرگ سرانجام طي روند پيچيده‏اي در سال 1991 فروپاشيد.