عالم دینى، فقیه، محدث، رجالى، عابد و زاهد. نسبش به حافظ ابونعیم اصفهانى، صاحب «حلیة الاولیاء» مى‏رسد. اصلش به آورده‏ى «روضة الصفا» از دارالمرز رشت، و به گفته‏ى معلم حبیب‏آبادى در «مكارم الآثار» از قریه مجلس از روستاهاى جبل عامل است و از آنجا كه تخلص شعرى پدرش، مقصود على، مجلسى بوده این سلسله به مجلسى معروف گشته‏اند. ملا محمدتقى در اصفهان به دنیا آمد. مادرش دختر درویش محمد نطنزى اصفهانى مى‏باشد. وى در فقه و تفسیر و حدیث و رجال متبحر و در عبادات و عرفان پیرو استاد خود ملا عبداللَّه شوشترى بود. او نخستین كسى است كه بعد از ظهور دولت صفویه به نشر احادیث شیعه پرداخت. در محضر شیخ بهائى و ملا عبداللَّه شوشترى و پسرش ملا حسنعلى شوشترى و میر شرف‏الدین على شولستانى نجفى تلمذ نمود و به دریافت اجازه نایل شد. ملا محمدتقى از محقق كركى، مشهور به محقق ثانى، و ملا عبداللَّه شوشترى و شیخ بهائى روایت كرده است. میر فندرسكى و قاضى معزالدین محمد اصفهانى و شیخ یونس جزایرى و قاضى ابوالشرف و شیخ عبداللَّه بن شیخ ابوالبركات و ملا محمدقاسم، دایى‏اش، به آورده‏ى «تذكرة القبور»، از دیگر مشایخ وى مى‏باشند. فرزندش، ملا محمدباقر مجلسى، و آقا حسین محقق خوانسارى و میر عبدالحسین خاتون‏آبادى اصفهانى از شاگردان وى بودند. شیخ عبداللَّه بن جابر عاملى از او روایت مى‏كند. در اصفهان درگذشت و در جنب جامع عتیق دفن شد. مقبره‏ى وى به سر قبر آخوند معروف است. از آثار وى: «روضة المتقین»، در شرح «من لا یحضره الفقیه»، كه آن را به امر شاه عباس به فارسى شرح كرد و «اللوامع القدسیة» یا «لوامع صاحبقرانى» نامید؛ «حدیقة المتقین فى معرفة احكام الدین لارتقاء معارج الیقین»؛ «احیاء الاحادیث فى شرح تهذیب الحدیث»، كه همان شرح «تهذیب» شیخ طوسى است؛ «تفسیر» فارسى؛ «مناسك الحج»؛ «الاربعون حدیثا»، كه در آن به ذكر مشایخ خود پرداخته است؛ شرح بر «صحیفه‏ى سجادیه»، به عربى و فارسى؛ حاشیه بر «نقد الرجال»؛ «طبقات الرواة»؛ شرح «خطبه همام»؛ حاشیه بر «اصول كافى».[1] ملا محمدتقى، فرزند مقصود على اصفهانى (ف. 1070 ه.ق) از متبحران علماى شیعه‏ى اثنى عشرى است كه احادیث و اخبار شیعه‏ى امامیه را جمع‏آورى كرده است. وى از شاگردان شیخ‏بهائى (ه.م) است. و در جامع عتیق اصفهان مدفون است. ملا محمدتقى در زمان شاه عباس كبیر مى‏زیسته و پدر ملا محمدباقر مجلسى (ه.م) مى‏باشد. تعداد تألیفاتش متجاوز از 10 مجلد، مجلسى اول، مجلسى پدر.