ابوالقاسم عبدالرحمان ابن محمد بن اسحاق مشهور به ابن منده؛ مورخ، حافظ و محدث مسلمان ايراني‏تبار بود. وي در اصفهان چشم به جهان هستي گشود. نيا و پدرش هر دو عالم دينى بودند. ابوالقاسم از پدرش و ابوبكر بن مردويه و ابوجعفر مرزبان و ابراهيم بن خرشيد قوله و محمد بن ابراهيم جرجانى و ديگر محدثين حديث شنيد و از زاهر بن احمد سرخسى اجازه‏ روايت گرفت. ابن منده براى استماع بيش‏تر حديث بسيار سفر كرد و از مشايخ همدان، دينور، شيراز، بغداد و نيشابور حديث شنيد. ابن‏ منده از علماى بزرگ عصر خويش محسوب مي‏گرديد، چنان‏كه وى را با خواجه عبدالله انصارى هم‏سنگ مى‏دانستند. او از حسن خط نيز بهره داشت. پيروان عقايد وى در اصفهان به عبدالرحمانيه موسوم بودند. ابن منده براي روايت حديث به اجازه علما و بزرگان اهميت فراواني قائل بود و خود به اخذ اجازه از حاكم نيشابوري و زاهر بن احمد سرخسي نائل شد. ابوالقاسم بسيار به شرع پاي‏بند بود و مردم را از منكر نهى مى‏كرد. ابن منده در امر به معروف و نهي از منكر، عالمي سخت‏گير بود و از كسي پروايي نداشت. ابن منده به مكه سفر كرد و ظاهراً در «تاريخ مكه» تأليفى كرده است. از ابن منده آثار متعددي باقي است كه از آن ميان، «تاريخ اصفهان» (با ذكر تاريخ ولادتش در آن)؛ «حرمةالدين»؛ «الرد على الجهمية»؛ «صيام يوم الشك»؛ «المستخرج من الكتب الناس» (در حديث) را مي‏توان برشمرد. درخور توجه است كه نسب خاندان ابن منده به يکي از صاحب‏منصبان لشكري ساسانيان مي‎رسد. ابوالقاسم عبدالرحمان ابن محمد بن اسحاق م