زینب ( تحصیلات : دیپلم ، 30 ساله )

سلام خسته نباشين. من شوهرم 2سال ک شیشه مصرف می کنه چندین بار بهش فرصت دادم. ترک کرده بازم شروع کرده. يه دختر معلول دارم. ديگه از اين زندگی خسته شدم. آخرین دعوایی که باهم داشتيم کل فامیلها من و کتک زده. به من شک داره که بهش خیانت می کنم که ميگه باید ثابت کنی که اینکار نکردی. حالا از شما راهنمایی می خوام که چیکار باید بکنم؟


مشاور (خانم طیبه قاسمی)

با عرض سلام خدمت شما خواهر گرامی خواهر عزیزم ، ممکن است اولین گزینه و راحت ترین گزینه ای که به ذهنتان برسد طلاق باشد تا از این وضعیت رهایی یابید ولی بین بد و بدتر باید بد را انتخاب کرد به این معنی که فرد معتادی که اقتصاد خانواده را تامین می کندو خانواده دار و اهل زندگیست و از او فرزند دارید و با شما زندگی میکند ،ادامه زندگی با او انتخاب درست تری نسبت به طلاق میباشد .البته این نوع از زندگی بد است ولی جدا شدن بدتر است. طلاق مشکلات بیشتری را ایجاد می کند به همین خاطر بین بد و بدتر، بد را انتخاب کنید.او خودش نیست. کسی دیگر است که پوست او را تن کشیده و می‌خواهد خودش را جای آن آدم دوست‌داشتنی که روزگاری عزیزتان بود جا بزند؛ دستش سنگین شده است، صدایش بلند، حرف‌هایش رکیک، چهره‌اش غمگین و پر از خشم و تنفر. نمرده است، اما گاهی ته دل‌تان می‌گویید «شاید اگر مرده بود...» و آن وقت جمله‌تان را نصفه می‌گذارید و هی به خودتان نهیب می‌زنید که او همسرتان است با این تفاوت که حالا معتاد شده و شما نمی‌دانید چگونه باید نجاتش بدهید.درک آدم‌ها از پدیده‌های مختلف متفاوت است. به همین دلیل است که گاهی اتفاقی عادی برای غریبه‌ها روی دل ما خش می‌اندازد و دیوانه‌مان می‌کند و در عوض حادثه‌ای که برای خیلی‌ها فاجعه محسوب می‌شود، برای ما چندان دردناک به نظر نمی‌آید.اطراف ما پر از آدم‌هایی است که جزئی از دل‌مان به نام آنهاست؛ پدر، مادر، همسر، فرزند، خواهر، برادر، بستگان درجه اول و دوستان. اگر گزندی به آنها برسد که به خیال ما غیرقابل برگشت و در حد فاجعه باشد، شاید ما هم جزو کسانی باشیم که از شدت شوک و ناباوری اصل قضیه را انکار می‌کنند.گاهی برای ما اعتیاد یک عزیز به اندازه مرگش و حتی بیشتر فاجعه‌بار است و بنابراین طبیعی است برخی افراد در برخورد با اعتیاد عزیزشان منکر موضوع شوند و نشانه‌ها را نادیده بگیرند و حتی برای توجیه‌شان دلیل‌تراشی کنند، و حتی کامل او را ترک کنند ...گرچه قرار است با خودمان صادق باشیم و بپذیریم طرف مقابل‌مان معتاد به شیشه است، اما یکی از اشتباه‌های بزرگ در برخورد با معتاد این است که بخواهیم از او درباره اعتیادش اعتراف بگیریم، یعنی آنقدر او را تحت فشار قرار بدهیم که به اعتیادش اقرار کند در حالی که مسئولیت ما در ارتباط با معتاد، بازجویی از او نیست. اگر با شوهر معتاد به شیشه خشن برخورد کنید، او هم با خشونت به شما پاسخ می‌دهد. از طرف دیگر وقتی معتاد وحشت‌زده یا خشمگین می‌شود‌، رفتارهای بعدی‌اش را نمی‌شود پیش‌بینی کرد، چون مصرف کنندگان به شیشه تنظیم هیجانی سالمی ندارند و علاوه بر این وادار کردن او به ترک، سیستم مقاومت روانی‌اش را بیشتر می‌کند و ولعش را برای مصرف بیشتر شیشه افزایش می‌دهد.باید توجه داشته باشید قرارداد وضع کردن با معتاد برای تغییر رفتار نادرستش، با این‌که گروکشی عاطفی کنیم و به او بگوییم در صورتی که ما را دوست دارد باید خودش را درمان کند، تفاوت دارد.در حالت اول شما قراردادی منطقی با معتاد منعقد کرده‌اید و این گونه نتیجه بخش خواهد بود و در حالت دوم او را از نظر عاطفی تحریک کرده‌اید در حالی که او حس می‌کند هیچ راهی برای ترک ندارد و حتی با وجود علاقه به شما از ترک اعتیادش عاجز است و در این شرایط ، معتاد به مصرف بیشتر شیشه رو‌می‌آورد چون نشئگی را تنها راه خلاصی از اضطراب‌، ترس و سرخوردگی می‌داند.روح و روان مصرف کننده شیشه ، بیمار است و برای درمان باید رفتارش را تغییر بدهد و برای این تغییر رفتار باید با بهبودیافتگان اعتیاد یا مراکز ترک اعتیاد که در این حوزه تخصص دارند در ارتباط باقی بماند. مدت این تحت نظر ماندن دست‌کم حدود8 سال می باشد.سعی ننمائید که وی را سرزنش و شماتت کنید وتا جائیکه میتوانید با رفتار خود به او القاء نمائید که بهترین تکیه گاه او هستید و او میتواند به شما اعتماد کرده و تکیه کند. با سعه صدر با وی برخورد کنید وهرگز دست به درمان فردی نزنید و از متخصصین این امر و از پزشکان مجرب استفاده نمائید و مشورت کنید زیرا اعتیاد به شیشه با تریاک و شیره و هروئین بسیار فرق ماهیتی دارد زیرا مواد سنتی جسم را میخورد و شیشه اندیشیدن و مغز را،پس بدون مشورت پزشکان متخصص و اعصاب و روان هیچ اقدامی نکنید.بخاطر داشته باشیم که در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک مشکل ترین درمان در زمینه درمان سوء مصرف مواد است. اولین دلیل گرایش برخی افراد به مصرف موادمخدر به تیپ شخصیتی و روانی فرد مربوط است. کسانی که اعتماد به نفس پایین و ویژگی های خلقی افسرده دارند و برای درمان به مصرف پناه می برند، رفتارهای تکانشی دارند و ناسازگار هستند، گرایش به مصرف مواد در آنها بیش از دیگران دیده می شود.تنش در روابط میان زوجین و فضای روانی ناسالم در خانواده همراه با تحقیر و سرزنش، برآورده نشدن نیازهای عاطفی ـ احساسی فرد، ناکام ماندن در زندگی مشترک و به نوعی دست نیافتن به هدف هایی که پس از ازدواج به آنها می اندیشید، از جمله عوامل گرایش و تشدید این حالت میباشد . اتهام زدن ایشان و سوء ظن و بدبینی ایشان نسبت به شما و پرخاشگری و هزاران علائم روانی دیگر ،از جمله عوارض مسلم مصرف شیشه میباشد و باید نسبت به ترک آن اقدام کرد که به مرور عوارض ان بر طرف شود . اینکه چندین سال با وجود اعتیاد او با ایشان زندگی کردید و از او صاحب فرزند شدید ،قطعا ویژگی های مثبتی در شخصیت ایشان بوده که شما را تا به حال پابند این زندگی کرده است . زوج هایی که فرزند دارند باید تلاش و صبوری بیشتری به خرج دهند البته حتما باید همسر شما اقدام به ترک بکند و بعد از آن افرادی که ترک می کنند تا هشت سال آسیب پذیر هستند.بهترین فردی که قادر است که فرد معتاد به شیشه را نجات بخشد ، همسر اوست.شاید این جمله را اغراق آمیز و به دور از واقعیت بدانید !! باور کنید همین گونه است ؛ اگر بپذیریم که شوهرتان از وضیعت خود ناراحت است ؛ پس باید با او همدردی وهمدلی کرد تا آماده ترک شود .شخص معتاد دارای روحیه ضعیفی است که باعث می شود که تا به وسیله شیشه آرامش روحی نسبی کسب کند . این شخص خودش از حالت خود ناراضی است ولی قدرت روحی لازم را ندارد تا بر نفس خود ویا دوستان فاسد خود ، پیروز شود واعتیاد خود را کنار بگذارد ؛ از این رو هرگونه سرزنش ویا درمقابل اوایستادن، کار را پیچیده تر می کند ، برای رفع اعتیاد او باید درکنار اوقرار گرفت تا او آرام آرام قدرت روحی بیشتری بگیرد وقادر برترک چیزی که خودش هم ناراضی است ، شود . در ما هم بعضی صفات بد وجود دارد که خودمان ناراضی هستیم ، ولی به علت عدم درک وهمراهی دیگران ، بر خلاف میل خودمان در صفت بدمان بیشتر پافشاری می کنیم ! به جای غُر زدن و تحقیر کردن ، در کنار اوقرار بگیرید ! کنارش با محبت بنشنید ودست نوازش خودتان را بر سر او بکشید ( این کار به عنوان تأیید اعتیاد اونیست بلکه مرحله ای برای آماده کردن اوبه ترک اعتیاد ) وابراز محبت وعلاقه کنید و به او مانند شوهری موفق وخوب بنگرید . قبول این کار سخت است ولی اگر بپذیرید که شوهرتان « بیمار » است نه « مجرم » کار ساده تر می شود. با هر بیماری این گونه عمل می کنیم تا آرام آرام از بیماری نجات یابد . برای این که این مرحله را قبول نمایید وقدرت عمل کردن بیابید ،به آینده نجات شوهر وزندگی تان فکر کنید ؛ اصلاً نجات خودتان از این معضل که بیش از هرکسی دیگر گرفتار هستید فکر نمایید . وباور کنید که « طلاق » حتی از همین شوهر معتاد به ضرر شما وفرزندتان است . سعی کنید خودتان وفرزندتان محیط گرم ومحترمانه فراهم کنید ؛ به گونه ای که شوهرتان در خانه احساس راحتی کامل نماید وحضور خود در جمع اعضای خانواده اش لذت ببرد .با ایجاد کردن جو گرم ومحترمانه در خانه : شوهرتان بر تداوم پاک بودن ، تشویق نمایید ، واو باکسب قدرت روحی ، خودش به تداوم وپایداری در « پاک بودن » مشتاق شود.افراد معتاد از نظر ارتباط جنسی ضعیف شده واین امر بر استرس و ناراحتی آنها می افزاید و بدتر آن که عموماً موجب بدبینی نسبت به همسرش می شود؛ که این ضعف جنسی و بدبینی به زنش ، روابط زناشویی شان را نیز بدتر می کند ؛ هر گونه حرکت همسرش را ، خیانت تلقی می کند وبا عصبانیت برخورد شدید می کند . این بازتاب نادرست با زنش ،اولاً مرد را به سمت اعتیادبیشتر از قبلاً سوق می دهد وثانیاً با برخورد نادرست با همسرش جو خانه رامتشنج تر از قبل می کند وباز تاب همسرش از این بدبینی ، عصبانیت مرد را بیشتر می کند . بنابراین سعی کنید روابط جنسی هر چند محدود داشته باشید. این کار اولاً : موجب می شود که مرد احساس قدرت در برآوردن حوایج جنسی همسرش، نماید وبدبینی اش نسبت به اوکمتر شود ثانیاً « زن » هم نسبتا از این ارتباط لذت برده وتا حدوی آرامش می گیرد وآماده تحمل بیشتر شوهرش خواهد شد ثالثا خشونت مرد کمتر خواهد شد وآرامش نسبی به خانه بر می گردد .پس مدتی که این روابط برقرار شود ، مرد قدرت روحیه گرفته وآماده پذیرش تر ک خواهد شد . وزمانی که شما اورا آماده می بینید ( دقت کنید، عجله نکنید ) با محبت از او بخواهید که مقدار استفاده از مواد اعتیاد را کم کند . اگر شما درست وخوب عمل کنید ، خودش داوطلب ترک خواهد شد . تا چنین جمله ای گفت از او بخواهید به آرامی ترک کنند . در این مرحله می توانید از پزشک مربوطه کمک فکری وعلمی بگیرید تا به تدریج ترک کند . ومصرف مواد غذایی گرم در ترک اعتیاد مفید است .تمام نیروتان در این بگذارید که جایگاه وشخصیت شوهرتان را اول ، در خانه ودوم در اقوام بازسازی شود . نگاه شما به شوهرتان دراین کار بسیار مهم است . تعریف واحترام شما به شوهرتان ، موجب تثبیت ایشان خواهد شد . لحن محبت آمیز ومحترمانه شما در بازسازی شخصیت نقش فراوان دارد . این بازسازی در توانمند شدن روحی مۆثر است. اوقات فراغت خود وشوهرتان را با تفریحات سالم پر کنید . با رفتن به پارک ویا خارج از شهر ، یک روز شاد و گرم را فراهم نمایید . از فرصت هایی که می توانید با او عشق بازی کنید ، هیچ غفلت نکنید واز بیان افتخار کردن خودتان به او در خصوصیات مثبت او ، دریغ نکنید . در زمان مناسب جملات سازنده ونیرو بخش به اوبگویید . واز بیان هر گونه جمله منفی خوداری کنید . به هرحال « زن » می تواند با هنر های زنانه خود « مرد» را اسیر خود نماید.بايد در ايشان ايجاد انگيزه كنيد كه دست از اين كار بردارد. ايجاد انگيزه ميتواند به روش هاي مختلف مستقيم و غير مستقيم باشد.مستقيم: گرفتن برشور و كتاب از كتاب فروشي ها و مراكز بهزيستي و سايت ها. البته زماني كه ايشان آرام هستند و روحيه پرخاشگري و تند ندارند و ارتباط عاطفي و صميمي بين تان هست. گفتگو كنيد و ايشان اعلام رضايت كنند.غيرمستقيم: تشويق به پياده روي و ورزش / تشويق به دوستي و ارتباط خانوادگي با افراد سالم و بانشاط و معنوي.گزينش واژه مناسب:‌ نباید از کلماتی که بار منفی دارند و یا تمسخر یا تحقیر آمیز هستند استفاده شود . از تطميع، تحقير و يا وعده و وعيد استفاده نكنيد. ‌شرايط او را درك كنيد و به او اعلام كنيد كه كمكش مي كنيد تا به آرامش برسد و حمايتش مي كنيد.خانواده خود را از ارتباط با خانواده شوهر و خودتان به شكل ديد و باز ديد محروم نكنيد. اين ارتباط ها مجال كمتري براي استفاده از مواد ايجاد مي كند به شرطي كه از تجملات و مخارج سنگين به دور باشد. وقتي او ببيند كه خانواده شما پشيبان شما هستند به خود اجازه نمي دهد هر طوري كه بخواهد رفتار كند و قوانين زندگي مشترك را رعايت نكند. البته بايد مراقب باشيد خانواده هرگز با او تندي نكنند و از در محبت و صميمت وارد شوند.براي گفتگو با او بهترين زمان و حالت آرامش را در نظر بگيريد حالت خماري و نشئگي زمان مناسبي براي گفتگو نيست.‌براي رفع عيوب و نقص از نقاط قوت و برجسته ايشان مدد بگيريد. ‌ تغييرات مثبت چه جزيي و چه بزرگ را تشويق كنيد. اگر به تغيير جزيي مثبت مثل شروع نماز، ارتباط دوستي با فردي مثبت، مسواك زدن و... بي توجهي باشيد بعد از مدتي بي فروغ مي شود ولي توجه و تشويق آنها خود مي تواند محرك و تقويت كننده او باشد و سبب استمرار تغيير مثبت شود.با صراحت در وقت مناسب زماني كه او لجباز و پرخاشگر نيست اعلام كنيد كه شما و خانواده ها نمي توانند اعتياد را بپذيرند و بايد گرفتار نشد و اگر گرفتار شده بايد برنامه ترك را بريزد. اگر دست از كارش بر نداشت ادامه ندهيد و اعلام كنيد براي رفع اين اختلافات ناچاريد فرد مورد اعتمادي را در جريان بگذاريد و يا بايد براي ادامه زندگي زير نظر مشاور باشيد. فرد معتاد نبايد خيالش راحت باشد كه مصرفش به شكل يك راز باقي مي ماند. رفتار او را به هيچ عنوان تأييد نكنيد يعني ممكن است گاهي به دلايلي چون پرخاشگري نتوانيداو را منع كنيد ولي تأييد هم نكنيد كه مثلا فعلا مصرف کن تا كمي آرام شوي...‌افراد قلق مخصوص به خود را دارند. يعني فهرستي تهيه كنيد ببينيد او بيشتر كه استرس دارد در چه مواقع میباشد .موقع مهماني رفتن، انتقاد از او، آخر برج، مهماني دادن، روز جمعه يا.... نيز زمان هاي آرامش را ثبت كنيد و براي تغيير رفتار او و ارتباط با او كمك بگيريد.براي رفع مشكل خود از دعا، توسل و ارتباط و توكل به خدا، نذر متناسب با توان( مالي و...) نیز كمك بگيريد.خواهر عزیزم روحیه خود را تقویت کنید و برنامه ورزشی و آموزشی مورد علاقه تان را برای خودتان و فرزندتان نیز در برنامه ریزی روزانه خود قرار دهید .و به تغذیه و پیاده روی روزانه و خواب مناسب خود و شوهرتان و فرزندتان اهمیت دهید .تا ترک کامل همسرتان ،درصدی از عوارض آن برای او و شما کاهش یابد . البته به این نکته هم در گوشه ذهن خود توجه داشته باشید در مواقعی که رفتار ایشان تحت کنترل و طبیعی نیست؛ توهم بالایی دارد و وقتی صحبت از توهم می‌شود مسئله توهم خود را قبول ندارد در حالی که این موضوع واقعی است و مسائلی را که مطرح می‌کند می‌شنود و می‌بیند؛ باید به گونه دیگری رفتار کرد. در این حالت شخص دوز بالایی از مواد را مصرف کرده و خطرناک میشود جوری که اصلا دست خودش نیست ، دست به حرکت‌های غیر طبیعی می‌زند که ممکن است منجر به قتل و ضرب و شتم شود، خانواده در اینجا باید با یک مرکز تماس بگیرد تا او را ببرند و نباید آن را در خانواده و جامعه رها کرد چرا که هر آن می‌توان انتظار یک قتل، جنایت و درگیری را داشت .هرچند اگرتوصیه های گفته شده در سطور بالا را جامعه عمل بپوشانید ،کار به این نقطه ختم نخواهد شد و با آرامش در کنار همسرتان مراحل پاک سازی را خواهید داشت . وقتی مراحل پیشین را با موفقیت دنبال کردید و احساس کردید که شوهرتان به بیماری و رفتار نابهنجار خود آگاهی پیدا کرده است و انگیزه لازم برای ترک در او شکل گرفته، در این صورت برای ترک و درمان قطعی اعتیاد او باید فرایندهای علمی درمان را طی کنید، در این خصوص می توانید با مرکز ملی اعتیاد با شماره 09628 تماس بگیرید و با مشاوران متخصص آن ها مشورت کنید و راهکارهای لازم درمان و ترک اعتیاد را دریافت کنید، و نیز با مسئولان يا دست‌اندركاران كمپ‌هاي ترك اعتياد و پزشکان با تجربه و حاذق در این زمینه گفتگو کنید و چاره جویی نمایید. بي‌شك افراد متخصص در اين زمينه راه هاي برون‌رفت فراوانی متناسب با شرايط خاص شوهر شما در سر دارند كه مي‌توانند به شما کمک نمايند. با آرزوی خوشبختی و آرامش در کنار همسرو فرزند دلبندتان