مشاوره دانش آموز بیش فعال و دانش آموزی که مشکلات خانوادگی و فقر دارد

با سلام و تقدیم احترام خدمت شما پرسشگر محترم! سؤالات شما را در دو بخش پاسخ می دهیم:
پاسخ اول شیوه برخورد با دانش آموز بیش فعال:
 بیش‌ فعالی‌ عبارت‌ است‌ از یک‌ نوع‌ رفتار خاص‌ در کودکان‌ به‌ طوری‌ که‌ این‌ کودکان‌ تنها می‌توانند برای‌ مدت‌ کوتاهی‌ روی‌ یک‌ موضوع‌ خاص‌ تمرکز کنند.این اختلال‌ در اختلالات‌ یادگیری‌ نقش‌ داشته‌ باشد و تخمین‌ زده‌ می‌شود حدود 10%-5% کودکان‌ مدرسه‌ای‌ گرفتار این‌ اختلال‌ باشند.
بطور خلاصهADHD یا اختلال بیش فعالی و فقدان توجه، یک اختلال رفتاری شایع است که حدود 10-8 درصد کودکان را مبتلا می کند. احتمال تشخیص این اختلال در پسران سه برابر دختران است ولی علت این تفاوت هنوز مشخص نشده است. کودکان بیش فعال بدون فکر کردن عمل می کنند، بیش از اندازه فعالند و در تمرکز کردن مشکل دارند. غالباً متوجه‌اند که والدین چه انتظاری از آنان دارند اما برای برآورده ساختن این انتظار برای آنان مشکل است چون نمی‌توانند آرام بنشینند، دقت کنند یا به جزئیات توجه کنند. البته بیشتر بچه ها در سنین خردسالی خصوصاً اگر مضطرب یا هیجان زده باشند چنین رفتارهایی می کنند. اما‌درکودکان بیش فعال این علائم مدت زمان طولانی وجود دارند و در شرایط و محیطهای مختلف روی می دهند. این اختلال به عملکرد خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی کودک آسیب می‌رساند. با درمان مناسب کودکان می‌توانند بیاموزند که چگونه با این مشکل کنار بیایند و علائم خود را کنترل کنند.علائم بیش فعالی کدامند؟اختلال بیش فعالی و فقدان توجه سه نوع دارد که هر کدام الگوی رفتاری خود را دارند.1- علائم بیش فعالی در نوع بی توجه:1. ناتوانی در توجه به جزئیات و بی دقتی در تکالیف مدرسه یا سایر فعالیتها2. مشکل در ادامه دادن توجه و حفظ دقت در طی فعالیتها.3. مشکل آشکار در گوش دادن. 4. مشکل در پیروی از دستورات.5. بی نظمی.6. اجتناب از کارهایی که به تلاش ذهنی و تفکر نیاز دارد.7. گم کردن اسباب بازیها کتابها و وسایل.8. واکنش بیش از حد به محرکها.9. فراموشی در فعالیتهای روزانه.2- علائم بیش فعالی در نوع بیش فعال- برانگیخته:1. بی قراری و نا‌آرامی.2. مشکل در حفظ حالت نشسته.3. دویدن بیش از حد و یا بالا و پایین پریدن.4. ناتوانی از بازی کردن در سکوت.5. به نظر می رسد که همیشه در حرکت و آماده‌ی رفتن هستند.6. زیاد صحبت می‌کنند.7. قبل از اینکه سوال تمام شود پاسخ می‌دهند.8. منتظر ایستادن و در صف ایستادن برایشان سخت است.9. حرف دیگران را قطع می‌کنند و فضولانه وارد بحث دیگران می‌شوند.3- نوع سوم بیش فعالی که شایعتر نیز هست شامل ترکیبی از علائم بیش فعالی نوع اول و دوم است.اگرچه بزرگ کردن کودک بیش فعال کار ساده‌ای نیست اما باید به خاطر داشت که این بچه ها بد نیستند و غرض ندارند. کودکان مبتلا به بیش فعالی بدون درمان دارویی و یا رفتار درمانی نمی‌توانند رفتار خود را کنترل کنند.
 
در هر صورت اگر اطمینان دارید که دانش آموزی دارای این مشکل است باید آن را اولا با والدین او در میان بگذارید و ثانیا به او کمک کنید تا قدری تمرکزش بالاتر رود برای این کار:
سعی کنید بیشتر به او توجه کنید تا کمتر دچار حواسپرتی شود.
تلاش کنید برای او جایی در کلاس معین کنید بیشتر جلو کلاس باشد.
در آموزش از مطالبی شروع کنید که او آشنایی بیشتری با آنها دارد. با این کار مروری هم بر نتایج خوب گذشته دارید و هم او را از نظر ذهنی در وضعیت اعتماد به نفس خوبی قرار می گیرد.
 برای کاهش اضطراب او با گذشت زمان تقریبا 20 دقیقه یک استراحت جسمی به او کمک می کند تا انرژی خود را بازیابد.
 در انتهای هر جلسه و هر بخش از درس را که تمام می کنید مروری بر آن داشته باشید تا حس تمام کردن و اطمینان او افزایش یابد.
ضمنا دارو درمانی توسط والدین او باید صورت پذیرد.
 
پاسخ دوم: شیوه برخورد با دانش آموزی که مشکلات خانوادگی و فقر دارد:
همانطور که می‌دانید اساس و بنیان مدیریت رفتار موثر داشتن روابط مثبت با دانش آموزان است. موقعیت شما در شغل معلمی آن قدر که به روابط مثبت، مهربانانه و اعتماد آمیز با دانش آموزان وابسته است به هیچ مهارت، ایده، ابزار یا دستورالعملی بستگی ندارد. پس لازم است حتی اگر دانش اموزی فقیر یا تنگدست است او را هم مانند دیگر دانش آموزان تکریم و جذب خود نمایید. برای این کار:
1. وقتی دانش آموزان وارد کلاس می شوند با آن ها احوالپرسی کنید. برای تک تک آن ها اهمیت قائل باشید و به آن ها توجه نشان دهید . به نظرهایشان با دقت گوش دهید. به آنها مسئولیت بدهید. مخصوصا به دانش آموز فقیر بیشتر توجه کنید.
2. توجه شما نباید موجب انگشت نما شدن باشد بلکه باید او احساس افتخار و حمایت کند.
3. سعی کنید اگر خودتان توان مالی دارید غیر مستقیم به او نیز کمک کنید.
4. سعی کنید اگر به لحاظ درسی ضعیف است در خارج از کلاس وقت جداگانه ای برای کسب رضایت الهی برای او بگذارید.
5. اگر نمره خوبی کسب نکرد او را سرزنش نکنید و اجازه دهید کم کم ارامش خود را به دست بیاورد و پیشرفت کند.
6. اگر از مشکلات خانوادگی اش برای شما صحبتی کرد صرفا با او همدلی کنید و اگر راهکاری می توانید ارائه نماید ولی مراقب باشید شما به عنوان معلم وارد حل ماجرای زندگی او نشوید. چون ممکن است به جایگاه شما لطمه و آسیب وارد شود.
امیدواریم شما معلم محترم همواره در شغل انبیاء موفق و پیروز باشید.