مشاوره خانواده: خانومم به کار خانه بی علاقه ست، چیکار کنم؟

با عرض سلام و تقدیم احترام خدمت شما پرسشگر محترم! ارتباط شما با ما گویای این است که در صدد انتخاب مسیر صحیح هستید و امیدواریم ما نیز راهنمای خوبی برایتان باشیم. کارکردن و زحمت کشیدن در محیط خانه به جهت اصلاح امور خانواده امری مستحب و بسیار پسندیده است و مختص به زنان یا مردان نیست. بلکه اگر بخواهیم از حیث تکلیف به آن بنگریم برای هر کسی واجب است که خود کارهای شخصی خودش را انجام دهد. مهمانداری نیز وظیفه هر مسلمانی است و اختصاص به زنان ندارد حتی در مورد کارهای مربوط به نگهداری و پرستاری کودکان، پدر و مادر هر دو مسئولند و اگر بخواهیم در این زمینه نظر اسلام را با نگاهی موشکافانه مطرح کنیم، اسلام کودک را به پدر نسبت می دهد و در صورت طلاق، پدر را مکلف به نگهداری کودک می داند و در زمان شیردهی نیز مادر را مجاز می داند که از پدر طلب مزد و شیربها کند. مادر همچنین می تواند در ازای کارهایی که برای کودک انجام می دهد از پدر تقاضای مزد داشته باشد. بنابراین بسیاری از کارهایی که ما به عنوان کار خانه می شناسیم، جزء وظایف پدران است و اسلام زن را به هیچ وجه مسئول انجام کارهای خانه نمی داند. همه اصرار شرع نیز بر امر اطاعت زن از شوهر فقط در دو مسئله تمکین و خروج از خانه به اذن شوهر است و زن مکلف به اطاعت از شوهر در انجام کارهای شخصی او نیست. البته شاید این عدم وجوب به جهت رعایت حال زنان و جلوگیری از امکان سوءاستفاده و آزار ایشان باشد وگرنه خداوند بیکاری را برای هیچ کس نمی پسندد. انسان تنبل و بیکار نزد پروردگارش جایی ندارد. در حدیث امام کاظم علیه السلام آمده است: ان الله عزوجل لیبغض عبد النوام و ان الله لیبغض عبد الفارغ (وسائل الشیعه ۱۲/۳۷)؛ خدای بزرگ از بنده پرخواب، بیزار است و از بنده بیکار، متنفر است. خداوند وقتی علاقه به خانواده و میل فطری به انجام کارهای خانه را در نهاد زنان قرار داده است مثل این است که زنان را تکوینا امر به خانه داری نموده است همانطور که با ایجاد غریزه و مهر مادری ایشان را در امر بچه داری هدایت نموده است بدون آنکه با دستور وجوبی مشقتی را بر آن بار نماید. لذا زنان از هر قوم و ملتی و در هر مقطعی از تاریخ همیشه در امر خانه داری به صورت داوطلبانه مشغول به فعالیت بوده و هستند و به میل فطری و علاقه باطنی خود خانه داری را همیشه با سلیقه و درایت انجام داده اند و نیازی به امر و دستور نبوده است. لذا در شرع مقدس اسلام به خاطر رعایت حال زنان به جهت ضعف بدنی ایشان و تحمل بیماری ماهانه و مشقات دیگری همچون بارداری، امر وجوبی صادر نشده است تا کسی حق نداشته باشد زنان را به کاری مجبور نماید و ایشان به صلاحدید خود و در مواقع آسودگی اقدام نمایند. اما برای تشویق به خانه داری و ایجاد انگیزه قوی برای انجام بهتر کارهای خانه، روایاتی در باب پاداش انجام کارهای خانه وارد شده که تامل در آنها بسیار آرامش بخش و شادی آفرین است. زنان اگر به پاداش ها و وعده هایی که خداوند متعال برای انجام امور خانه وعده کرده است ایمان داشته باشند هیچگاه، کار خود را بیهوده نخواهند دانست و در انجام آن سستی نخواهند ورزید.
در روایت است که: یعذبه لم إِلَیْهِ اللَّهُ نَظَرَ مَنْ وَ إِلَیْهَا جَلَّ وَ عَزَّ اللَّهُ نَظَرَ صَلَاحاً تُرِیدُ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ مِنْ شَیْئاً زَوْجِهَا بَیْتِ مِنْ رَفَعَتْ امْرَأَهٍ أَیُّمَا (صدوق امالی، ص ۴۱۱)؛ هر زنی که در خانه شوهرش چیزی را از جایی به جای دیگری بگذارد به قصد اصلاح امور خانه، خداوند به او نظر می کند و کسی که خدا به او نظر کند عذاب نمی شود.» وقتی یک جابجایی کوچک چنین پاداش بزرگی دارد خوشا بحال آنان که به خاطر اصلاح امور خانه و برای رضای خداوند در خانه کار می کنند. راجع به آشپزی و انجام کارهای مربوط به همسر نیز از این روایات می توان استفاده کرد: زنی که همسرش را سیراب کند به جرعه آبی ثواب عبادت یک سال نماز و روزه و شب زنده داری برایش باشد و برای هر شربتی که به شوهرش داده خدا شهری در بهشت برای او بنا کند و شصت گناه او را بیامرزد.(ارشاد القلوب الی الصواب، ج1،ص ۱۷۵)؛ هر زنی که هفت روز همسرش را خدمت کند خدا هفت در جهنم را به رویش ببندد و هشت در بهشت را برایش بگشاید از هر دری که بخواهد وارد بهشت شود.(همان)
در نگاه اسلامی کار خانه آنقدر مقدس و موجب ثواب است که انسان می تواند به موجب انجام کار خانه حاجات خود را از خداوند طلب کند. آنها که نذر می کنند تا برای گرفتن حاجت خود مسجد، یا حسینیه ای را تمیز کنند، شاید از ثواب کار کردن درخانه و اصلاح امور خانواده بی خبرند. اگر در عمق روایات اسلامی تامل کنیم ترجیح می دهیم با کمال میل برای انجام کارهای خانه اقدام کنیم و در مقابل از خداوند طلب مزد و پاداش و بخشش گناه کنیم. این کار نیاز به تدابیری سیاست گونه دارد و دعوا و درگیری کاملا بی فایده است.
در ادامه به چند راهکار می پردازیم:
1. از لجاجت و پا فشاری در مقابل خواسته های همسرتان حداقل برای مدتی که او از لحاظ روحی در وضعیت مناسبی نیست پرهیز کنید. چرا که لجاجت موجب ناسازگاری و نزاع و درگیری بین همسران می شود. پس صبور باشید و زیاد اصرار نکنید.
2. برای مدتی در مورد موضوعاتی که با همسرتان اختلاف نظر دارید به هیچ عنوان صحبت نکنید. چرا که او با توجه به حساسیتی که روی این موضوع دارد بی تأثیر است.
3. گاهی اختلاف زن و شوهر از آنجا نشأت می گیرد که یکی از دو طرف احساس می کند که طرف مقابل به خواسته ها و نظرات او توجه ندارد و برای او و خواسته هایش ارزشی قایل نیست بدون در نظر گرفتن او خود سرانه در زندگی تصمیم می گیرد و عمل می کند مشورت خانوادگی راهی است که از بروز چنین احساسی جلوگیری می کند. در این جلسه زن و مرد در فضایی صمیمی در کنار هم در مورد موضوع یا مشکل خاص صحبت می کنند و هر کدام راه حل و نظرات خود را بیان می کند. پس احتمالا همسرتان نیازهایی دارد که برآورده نشده و از این بابت اعتراض دارد و کارهای منزل را انجام نمی دهد.
4. برای ایشان بابت زحمات منزل و بزرگ کردن فرزندان هدیه ای تهیه کنید و این کار را برای مناسبت هایی مثل روز زن یا تولدش تکرار کنید.
5. صمیمت لازم را با همسرتان حفظ کنید و با خواهش از او بخواهید تا کارهای منزل را با همراهی شما انجام دهد.
6. اگر  بعد از بازگشت از محل کار کمی به خانه رسیدگی کرد او را زیاد تشویق کنید.
7. بازهم تا می توانید در کارها به ایشان کمک کنید و اجز آن را از آن خود سازید.
موفق باشید.

بیشتر بخوانید:
اختلاف های خانوادگی چگونه بروز می کنند؟