ناشناس ( تحصیلات : لیسانس ، 28 ساله )

مدتی است که بچه دار شدیم، اما اخلاق همسرم نسبت به گذشته بدتر شده. دائم به من میگه بچه رو بذار برو، دائما مادر و خواهرش تو زندگیمون سرک میکشن و دخالت میکنن. مدام غیبت من رو پیش همسرم میکنن و همسرم یا دست روم بلند میکنه یا اینکه فحاشی میکنه. به هیچ وجه هم شرایط طلاق ندارم. به من میگه برام هیچ ارزشی نداری. چطور میتونم زندگیمو به حالت عادی برگردونم؟


مشاور (احسان فدایی)

با سلام و سپاس از همراهی شما با مشاورین «راسخون»، از اینکه ما را به عنوان راهنمای خود انتخاب نمودید سپاسگزاریم.
گرچه نوشته شما گوشه‌ ایی از مشکلات و سختی‌ها را منعکس کرده است، ولی این موضوع را می‌دانیم که ممکن است تا چه حد تحت فشار بدرفتاری همسرتان باشید؛ اما معتقدیم افراد با هوش و با تدبیری چون شما با روحیات معنوی که دارند می‌توانند حتی همسر خود را مدیریت کرده و بدرفتاری نجات دهند. امیدواریم که بتوانید با همت والا و تدبیر صحیح، به بهترین نحو ممکن، همسرتان را تغییر داده و رفتار او را نیز اصلاح نمایید.
به عنوان یک اصل کلّی به خاطر داشته باشید که شایسته است برای تغییر و اصلاح رفتار همسرتان سعی نمایید «علّت» رفتار ایشان را بیابید؛ بدین منظور رفتار وی را مواقعی که وی در خلوت با شما دارد با مواقعی که در جمع وارد می‌شود مورد بررسی قرار دهید، مطمئن باشید با این کار کمک شایان توجّهی به حل مسأله خواهید نمود؛ در مسیر علّت ‌یابی رفتار وی نیز آگاه باشید که رفتار خوب و یا بد همسر در اثر تربیت وی حاصل می ‌شود. تجارب وی از دوران قبل از ازدواج در منزل پدری، مشاهداتی که از نحوه برخورد پدر و مادر خود دارد و نوع رابطه والدینش با یکدیگر، کمبودها و تنگناهایی که وجود داشته و ... در شکل ‌گیری شخصیت افراد تأثیرگذارند؛ بنابراین در علّت‌یابی رفتار نادرست همسر باید به زمینه‌ های تربیتی پیشین نیز توجه نموده و با واقع‌نگری و مراعات اصول اخلاقی و انسانی مراقب بود که اطلاع از ریشه ‌های تربیتی رفتار نادرست همسر باعث تخریب و تحقیر وی نشود که مشکلات زناشویی بیشتری را به ارمغان خواهد آورد. ما احتمال می‌دهیم همسرتان نیاز هایی دارد که برآورده نمی شود و برای همین دائم با شما بدرفتاری می کند و از طرفی شاید با تولد فرزند توجه شما به همسرتان کمتر شده و سطح اعتراض او را بالا برده است. قبل از پرداختن به راهکارهایی جهت تغییر رفتار همسرتان لازم می‌دانیم به دو نکته بپردازیم:
الف) در گام اول باید توجه داشت که یکی از اصول تغییر و اصلاح رفتار، اصل تدریج است یعنی همانگونه که یک صفت بدی تدریجاً به طور عادت و با تشویق دوستان و اطرافیان در شخص رسوخ کرده، به صورت تدریجی هم باید برطرف شود. پس امیدوار باشید و انتظار نداشته باشید بلافاصله تغییر حاصل شود. امّا بدانید که محبت، احترام، انتقاد خوب، تشویق شما گامی ‌‌است به سوی تغییر خوب.
ب) نکته دیگر اینکه باید با خودتان دقیق فکر کنید که آیا همسر شما از اول زندگی این صفات را داشت و یا اینکه بر اثر گذر زمان و با تعامل با افراد و دوستانی که چنین منش‌هایی را به او تلقین می‌کنند یا شاید خانواده خودش ایشان هم رنگ آنها را پذیرفت. پس لازم است ریشه دقیق این مشکلات را بررسی نمایید و ببینید که چرا همسر شما به این اوضاع گرفتار شد؟ با کشف و ریشه‌ یابی می‌توانید بر مشکلات فائق آیید. ضمن اینکه باید برای رفتارهای او برنامه‌ریزی کنید و تصمیم نگیرید یک دفعه او را تغییر دهید. هر بار روی یکی از رفتارهای او کار کنید. بر حسب وظیفه در ادامه به راهکارهایی می‌پردازیم. امید است با رعایت آنها تا حدودی از تنش زندگی شما کاسته شود.  
1. گفتگوی صمیمانه: سعی کنید در فضایی صمیمانه با همسرتان در مورد این مشکل گفتگو کرده و با مرور گذر زندگی با این همه سختی و از طرفی روبرو شدن همسرتان با تغییر اخلاقی  او را متوجه مشکلات کنید. سعی کنید هرگز با او درگیر نشوید تا بتوانید به وظیفه‌تان به نحو أحسن عمل نمایید. معمولاً شناخت عواقب و آسیب‌های این رفتارها مهم‌ترین عامل بازدارنده است. اگر قصد تذکر به همسرتان را دارید سعی کنید زمانی را برای این کار انتخاب کنید که ایشان در آن زمان سر حال و در حالت آرامش و آسودگی خیال است. موقعیت خستگی، خواب آلودگی یا فشار کاری زمان خوبی برای تذکر مسائل اخلاقی نیست.
2. استفاده از بزرگان خانواده: جهت پیشبرد اهداف و دریافت تأثیر بیشتر می‌توانید از واسطه‌ای مانند بزرگان خانواده اعم از والدین و نزدیکان جهت تذکر به همسرتان استفاده کنید. این واسطه می‌تواند از نزدیکان مانند عمو، دایی و ... از کسانی باشد که همسرتان نسبت به او حرف شنوی دارد.
3. توجه به نیازهای همسر و رفع آن: شاید به علت گرفتاری در بارداری و زایمان نتوانسته باشید نیازهای همسرتان به خصوص نیاز جنسی او را بر طرف کنید. پس اکنون نیازهای همسرتان را جدی بگیرید و برای رفع آن تلاش کنید. رابطه فعالانه شما در ارتباط با همسرتان تأثیر عمیقی بر تغییر رفتار ایشان دارد. رعایت آراستگی، حسن ظاهر و برخورد صحیح در ارتباط با ایشان تأثیر گذار است.
4. بررسی دوستان همسرتان: سعی کنید در دوست‌یابی همسرتان دقت کنید. اگر همسرتان از جانب دوستان خود آسیب پذیر است سعی کنید همسرتان را برای قطع ارتباط با ایشان متقاعد کنید و به آن‌ها هم اجازه ارتباط مجدد ندهید. در کنار این قطع ارتباط، برای جایگزینی دوستان ناباب ایشان دوستی‌های جدیدی در قالب خانواده تعریف کنید. برنامه‌ریزی چگونگی اتصال همسرتان به این دوستان برعهده شماست.
5. ارائه محبت بیشتر: جهت افزایش توجه همسر، محبت و احترام خود را نسبت به گذشته بالا ببرید و با وظیفه‌شناسی بیشتر ایشان را به سمت خودتان جذب کنید. در روایتی از امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «الِانسانُ عَبیدُ الِاحسان‏؛ انسان عبد نیکی و محبت است».(1) حتی می‌توانید به مناسبت، هدیه‌ ای تهیه کنید تا به این روند تسریع بخشید. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: «تَهَادَوْا فَإِنَّهَا تَذْهَبُ بِالضَّغَائِن‏؛ به یکدیگر هدیه بدهید، زیرا کینه‌ها را از بین مى برد».(2)
6. بهره‌ گیری از مشاور و متخصص خانواده: اگر موفق به تغییر رفتار‌های غیر اخلاقی او نشدید و او همچنان بر این رفتارها اصرار داشت حتما با یکدیگر به مشاور و روانشناس ماهر و با تجربه‌ای مراجعه نمایید تا در جلسات متعدد علل مختلف را بررسی نموده و مسائل لازم را به ایشان گوشزد کند.
7. مدارا: یکی از اصول انسانی در برخورد صحیح با دیگران مدارا است. امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «رَأْسُ الْحِکْمَةِ مُدَارَاةُ النَّاس؛ بالاترین حکمت مدارا با دیگران است‏». (3) در نتیجه سعی کنید علاوه بر تلاش برای تغییر شرایط با همسرتان مدارا کنید تا به تدریج تغییر نموده و رفتارش را اصلاح نماید. تحت هیچ شرایطی ناامید و افسرده نشوید و فکر طلاق را از خود دور نمایید.
موفق باشید.
---------------------------------------------------
پی نوشت:
1.    مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ‏بحارالأنوار، بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی، ‏1403ق، ج3، ص389.
2.    حر عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل الشیعة، قم‏: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج17، ص287.
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم‏، قم‏: دفتر تبلیغات اسلامی‏، 1366، ص445.
موفق باشید.