ناشناس ( تحصیلات : فوق لیسانس ، 36 ساله )

سلام. کودک دو ساله ای دارم که وقتی در جمع قرار میگیرد گاهی شیطنت غیر قابل تحمل مثل پریدن روی کسی برای بازی را انجام میدهد ایا می تواند علائم بیش فعالی باشد؟


مشاور (خانم ضیایی)

سلام و احترام خدمت شما مادرگرامی. بیان کردین "کودک 2ساله ای دارید که گاهی شیطنت هایی دارد آیا می تواند علائم بیش فعالی باشد": بچه ها در هر مرحله از دوران رشد، خصوصیات و ویژگی های خاص آن دوره را دارند که عدم آگاهی از این دوره ی رشدی و طرز برخورد صحیح با آن، مشکلاتی را به وجود میاورد. مثل اینکه مادر رفتارهای کودک خود را غیرعادی و اختلال برآورد می کند، گمان می برد فقط کودک خودش چنین ویژگی هایی دارد، این بچه ای که اینقدر شیطون هست احتمال داره بیش فعال باشد و امثال این.... نکاتی را درباره ی ویژگی های این دوره ی سنی و نحوه ی برخورد صحیح با آن خدمتتان عرض می کنم:

- جیغ و داد زدن، گریه کردن، گاز گرفتن و یا کتک زدن، پرتاب کردن اشیا، بالا و پایین پریدن و... همه از رفتارهای عاطفی رایج کودکان خردسال هستند. چون مغز آن ها هنوز به اندازه ی رشد نکرده است، بنابراین به‌دلیل فقدان آگاهی و خودکنترلی، بدان شیوه عمل می کنند. در واقع، آن ها خواسته ها و نیازهای زیادی دارند، اما مهارت لازم برای انتقال این خواسته ها به دیگران را ندارند و چون مهارت های زبانی و کلامی به خوبی شکل نگرفته است، با وسایل دیگری این کار را انجام می دهند: با قشقرق به پا کردن و فریاد زدن، مو کشیدن، چنگ زدن و...

- اگر والدین در خانه رفتار‌های سختگیرانه‌ای داشته باشند و به کودک‌ شان زیاد امر و نهی کنند، وقتی به مهمانی می روند یا در جمع قرار می گیرند، به راه‌های مخربی برای جلب توجه دست میزند. خصوصا در حضور مادربزرگ، خاله، دایی، عمه،و..... که مورد توجه و حمایت هست، کودک تصور می کند که هر کاری بخواهد می تواند انجام دهد بدون اینکه محدودیتی داشته باشد و مادر هم در حضور آنان، نمی تواند برخورد همیشگی را داشته باشد.

- تا حدی آزادی کودک را بپذیرید، نخواهید که همه چیز مطابق میل شما باشد، برای هر موضوع بی اهمیتی روی رفتار دلخواه تان اصرار نکنید. اگر رفتاری از کودک سر می زند که واقعاً دخالت نکردن شما برای او یا دیگران خطرناک است آنگاه وارد عمل شوید. مثلاً اگر می خواهد بازی کند به زور او را مجبور نکنید که بخوابد.

- نکته ی مهم اینکه: نیاز کودکان معمولا در این سن برای استقلال و خود مختار شدن افزایش می یابد و بر انجام کارها به شیوه خودش اصرار می ورزد. والدین باید نیاز او را به استقلال به رسمیت بشناسند و تربیت خود را با آن متناسب گردانند.

- اگر می خواهید کودک نو پا لجباز نشود باید محیط او را امن کنید، نه اینکه وسایل دم دست او باشد و از او بگیریم؛ به عبارت دیگر نباید با انواع منع شدن روبرو شود و مرتب "نکن" و "دست نزن" را بشنود. بلکه سعی کنیم پیرامون کودک را از وسایل شکستنی، خطرناک، قیمتی دور کنیم و به جای مخالفت کردن مستقیم، حواس کودک را پرت کنیم.

- بچه ها هیچ کار بدی را عمدا و برای اینکه بخواهند لج شما را در بیاورند، انجام نمی دهند و بسیاری از کارها را صرفا برای جلب توجه انجام می دهند.بنابراین اگر هر روز یک زمان با کیفیت حداقل نیم ساعت صرف کوچولوی خود کنید و با او فعالیت مورد علاقه اش را انجام دهید ( باهاش بازی دلخواهش را بکنید ) و اینکار را هر روز و مستمر انجام دهید(مانند آب و غذا دادن به کودک) تا رابطه کودک با شما عمیق تر شود.

- به کارهای خوبش عکس العمل مناسب نشان دهید و او را تشویق کنید و کارهای منفی را در مواقعی که آسیب زا نیست نادیده بگیرید تا رفتارهای مناسب تقویت شود و این کار توجه طلبیش ارضا می کند و نیازی به جلب توجه منفی پیدا نمی کند. و در نهایت، بیش فعالی اختلالی است که در سنین بالاتر و توسط روانشناس متخصص قابل تشخیص هست بنابراین سزاوار است والدین از هر برچسبی به یک رفتار طبیعی که جز ویژگی های رشدی محسوب می شود، پرهیز نمایند و اطلاعات خود را درباره ی هر دوره ی سنی افزایش دهند تا بتوانند تربیت صحیحی همگام با رشد کودک خود داشته باشند.

با آرزوی موفقیت برای شما بزرگوار