ناشناس ( تحصیلات : دیپلم ، 31 ساله )

سلام. من یه پسر 11ساله دارم که خیلی زود عصبی میشه مثلا اگه توی بازی با بچه های فامیل یکی سر به سرش بزاره سریع قاطی میکنه و هیکلش هم از همه بزرگتره شروع میکنه به کتک زدن که اگه جداشون نکنیم بچه مردم رو داغون میکنه. لطفا راهنمایی کنید چطوری رفتار کنم؟


مشاور (احسان فدایی)

با سلام و سپاس از همراهی شما با مشاورین «راسخون»، از اینکه ما را به عنوان راهنمای خود انتخاب نمودید سپاسگزاریم.

مارد محترم! به‌ طور کلی‌ خشونت‌ و پرخاشگری‌ کودکان بیشتر عامل‌ بیرونی‌ دارد و فقط‌ در موارد خاص‌ به‌ علل‌ درونی‌ مربوط‌ می‌شود. والدین‌ در درجه‌ اول، بایستی‌ محرک ‌های‌ محیطی‌ را که‌ باعث‌ تحریک‌ خشم‌ و ایجاد خشونت‌ در فرزندشان‌ می‌‌شود شناسایی‌ و سپس‌ برای‌ رفع‌ آن‌ به‌ کمک‌ روان‌شناسان‌ و متخصصان‌ اقدام‌ نمایند؛ بنابراین برای‌ درمان‌ پرخاشگری‌ در کودکان‌ اولین‌ گام‌ این‌ است‌ که‌ نوع‌ پرخاشگری‌ آنها و علت‌ آن‌ را شناسایی‌ کنید؛ و پرخاشگری‌ را به‌ صورت‌ موردی‌ برطرف‌ نمایید که ما به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

- یکی‌ از دلایل‌ بسیار مهم‌ پرخاشگری‌ در کودکان‌ یادگیری‌ و الگو پذیری‌ است. یعنی‌ کودکانی‌ که‌ الگوهای‌ رفتاری‌ پرخاشگرانه‌ داشته‌اند، همانند الگوهای‌ خود رفتار می‌‌کنند. چنانچه‌ پدر یا مادری‌ خُلق ‌و خُویی‌ عصبانی‌ و پرخاشگر داشته‌ باشند، مسلماً فرزندشان‌ نیز پرخاشگر خواهد شد. این‌ رفتار توسط‌ کودک‌ یاد گرفته‌ می‌‌شود. از آنجا که‌ کودکان‌ با والدین‌ همانندسازی‌ می‌‌کنند، بنابراین‌ بسیاری‌ از رفتارهای‌ پدر و مادر ناخودآگاه‌ توسط‌ فرزندان‌ فرا گرفته‌ می‌‌شود و سپس در رفتارهای کودک نمود پیدا می‌کند. بنا بر تحقیقات انجام شده، بیشتر پرخاشگری‌های کودکان ریشه در سبک رفتاری والدین دارد از این روی، مهمترین علت پرخاشگری کودکان رفتارهای خود والدین است که اگر آن رفتارها اصلاح شود از پرخاشگری کودکان کاسته می‌شود.

- اگر پرخاشگری‌ در اثر ناکامی‌ به‌ وجود آمده‌ باشد، بایستی‌ کودک‌ ناکام‌ را در رسیدن‌ به‌ اهداف‌ مطلوب‌ و دوست‌ داشتنی‌ کمک‌ کرد.

- در مواردی‌ که‌ علت‌ پرخاشگری‌ اضطراب‌ است، باید از نگرانی‌ درونی‌ و اضطراب‌ کودک‌ مطلع‌ شوید و آن را بر طرف کنید.

- در پاره‌ای‌ از موارد، کودک‌ افسرده‌، پرخاشگری‌ شدیدی‌ از خود نشان‌ می‌دهد. در این‌ میان‌ لازم‌ است‌ به‌ این‌ نکته‌ پی‌ ببرید که‌ او چه‌ چیز دوست‌ داشتنی‌ را از دست‌ داده‌ و چگونه‌ می‌‌شود مورد از دست‌ رفته‌ را برای‌ او جبران‌ کرد.

- چنانچه‌ نوع‌ پرخاشگری‌ کودک‌ خصمانه‌ است، بایستی‌ کودک‌ را از آزار و اذیت‌ کردن‌ دور کنید تا مجبور نباشد برای‌ تلافی‌ و انتقام، افراد دیگر را اذیت‌ کند و اگر پرخاشگری‌ از نوع‌ وسیله‌ای‌ است، بایستی‌ راه‌های‌ دیگری‌ را جهت‌ مطرح‌ کردن‌ کودک‌ برگزینید‌ تا او ناچار نباشد از روش‌ خشونت‌ برای‌ جلب‌ توجه‌ استفاده‌ کند.

- گاهی امر و نهی‌های مکرر، سرزنش، فرمان‌های غیر‌عملی، تبعیض بین کودکان، دادن قول‌هایی که هرگز به آنها عمل نمی‌شود، بی‌توجهی والدین، مخالفت ‌های مکرر با رفتارهای کودک و استفاده نابجا از تنبیه و تشویق باعث افزایش پرخاشگری در کودکان خواهد شد.

- گاهی کودک با پرخاشگری و لجبازی کردن اعلام استقلال و موجودیت می‌کند. ‌‌با این حال، بچه‌ها حد و مرز خود را نمی‌‌‌شناسند و این وظیفه والدین است که محدودیت‌ها را برای‌‌ آنها مشخص کنند و به آنها بگویند و توضیح دهند که از چه حد و مرزی نباید فراتر بروند و کار درست کدام است.

- گاهی روش‌های تربیتی متناقض بین والدین و سایر بستگان پرخاشگری‌ کودک را تشدید می‌کند. اگر یکی تنبیه کند، دیگری تشویق، یکی کنترل گر باشد، دیگری کودک را آزاد بگذارد این عوامل در واقع کودک را دچار تضاد می‌کند و باعث می‌شود که او نتواند به راحتی درست را از نادرست تشخیص دهد. نباید فراموش کرد که قاطع بودن پدر و مادر، شفاف بودن قوانین داخل خانواده و مقید بودن والدین به اجرای آن قوانین بهترین راهکار برای حل مشکل پرخاشگری‌ بچه‌هاست. البته قوانین نباید سخت گیرانه، احساسی، پرتناقض و موقتی باشد بلکه باید آسان، همیشگی و لازم الاجرا باشد و همه اعضای خانواده و کسانی که با کودک سر و کار دارند به آن عمل کنند.

در پایان توصیه می کنیم سعی کنید در صورت ادامه اولا نگذارید پسرتان عصبی شود ولی اگر این رفتارها ادامه داشت حتما او را زیر نظر پزشک قرار دهید زیرا احتمال دارد او نیاز به دارو برای کنترل پرخاشگری داشته باشد.

موفق باشید.