محمد ( تحصیلات : فوق دیپلم ، 29 ساله )

با سلام
من مرجع تقلیدم آیت الله سیستانی می باشد
اگر مقداری پول از کسی بگیریم که در بورس سرمایه گذاری کنیم بدون اینکه او را در ضرر
احتمالی شریک کنیم و فقط به او بگوییم که چه سود کنم و چه ضرر کنم سر ماه مثلا
بیست هزار تومان به تو سود می دهم آیا این کار ربا محسوب می شود ؟ لطفا کمی توضیح
دهید.


مشاور (sayed mojtaba navab)

با عرض سلام و آرزوی بهرمندی از نیروی بیکران مهر و محبت الهی ، خدمت کاربر گرامی! برادر گرامی از اینکه در پاسخ مقداری کاهلی نمودیم بخاطر اینکه بلکه دفتر معظکم له پاسخ ما را بدهد ، پوزش می طلبیم . اما چون متاسفانه پاسخی نیامدبا عرض پوز ش مجدد به موارد زیر دقت نمایید اگر حل نشد از مراکز مشاوره ای حوزوی مثل مرکز ملی پاسخگویی و...کمک بگیرید: مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: اگر مقداري پول با رضايت طرفين در اختيار يك نفر گذارده شود و ماهانه سودي به صاحب مال برگردد سود آن چه حكمي دارد، اگر سود به صورت نصف باز گردد. پاسخ: طبق فرض، معامله شما مضاربه معاطاتي است و اشكالي ندارد. به طور كلي اگر پول را با يكي از عقود معاملاتي اسلامي، مانند مضاربه، جعاله، مشاركت و غيره به شخصي واگذار شود و طبق قرارداد عمل شود، منافعي كه از اين گونه معاملات به دست مي‏آيد حلال است، اما اگر پولي رابه كسي به عنوان قرض بدهيد و شرط كنيد كه هر ماهي مقداري به شما سود پرداخت كند ربا و حرام است.(1) پي نوشت‏ها: 1. عروة الوثقي، ج 2، ص 637، كتاب المضاربة. ------------------ مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: اگر پول مشخصي را به يك نفر براي كار و تجارت بدهيم و به او بگوييم يك سوم سود را بعداز هفت ماه به همراه پول اصلي به ما برگرداند, اشكالي ندارد؟ پاسخ: قرداد فوق كه تحت عنوان قرارمي گيرد شرعاً هيچ اشكالي ندارد. ] ----------------- مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: اين جانب مبلغي را به برادرم دادم و او با ميل خود مبلغي را ماهانه به من مي دهد. شايان ذكراست هيچ مبلغي قيد نشده است و حتي گفته ام : در صورت زيان , شريك باشم . آيا اخذ اين مبلغ حلال است ؟ پاسخ: اولاً بايد معلوم گردد كه شما به چه عنواني اين پول را به برادرتان داده ايد و هم چنين برادرتان برچه اساسي اين مبلغ ماهانه را به شما مي دهد. اگر به عنوان قرض , پول را به برادرتان داده ايد, اگر شرط بكنيد كه فلان مقدار را بدهد و يا فلان كار را انجام دهد, درست نيست و ربا است و حرام , اما اگر پول را داده ايد كه با آن كار كند و در سود آن شريك باشيد; يعني عنوان مضاربه را داشته باشد, بايد معلوم كنيد چه مقدار از سود حاصل را به شما بدهد و چه مقدار را خودش بردارد. پولي كه اكنون برادرتان مي دهد, اگر هديه باشد, حلال است و اگر با عنوان سود معامله اي كه با آن پول انجام داده , باشد, باز حلال است , ولي اگر به عنوان سود پول باشد, حرام است , چون ربا است . -------------- مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: آيا اين عمل صحيح است , كه مثلاً شخصي يك ميليون تومان به كسي بدهد و بگوييد با اين پول كار كن و ماهي سي هزار تومان به من بده ؟ پاسخ: برادر گرامي ! از اين كه با ما مكاتبه كرده و سؤال هاي خود را با ما در ميان گذاشتيد, سپاسگزاريم . يكي از معاملاتي كه شارع مقدس آن را امضا و قبول كرده , مضاربه است . مضاربه آن است كه فرد يا افرادي سرمايه گذاري كنند و فرد يا افراد ديگري با آن سرمايه كار كنند و درآمد آن رامطابق قراردادي ميان خود تقسيم كنند و هر كدام سهمي از آن را ببرند. مضاربه اي كه بانك ها انجام مي دهند, چنانچه شرايط شرعي در آن رعايت شود و تنها به صورت كاغذبازي نباشد, صحيح است و سود حاصل از آن مشروع مي باشد.(1) با توجه به مطالب فوق , اگر كسي يك ميليون تومان يا بيش تر و يا كم تر به شخصي بدهد و بگويد: سرمايه از من ,كار از تو و طرف قبول كند, اشكالي نخواهد داشت . البته دربارهء تعيين ميزان سود و قطعي بودن آن در آغاز معامله ,ميان فقها اختلاف نظر وجود دارد. لذا لازم است به فتواي مرجع تقليد خود مراجع كنيد. (پـاورقي 1.توضيح المسائل مراجع , ج 2 ص 266 فتواي آيت الله مكارم .چ ------------- مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: آيا در مواردي كه براي فرد از ربا معاملات صوري انجام مي گيرد, صحيح است ؟ پاسخ: از مرجع بزرگواري پرسيده اند كه ايشان در پاسخ فرمود: .(1) همان طوري كه ملاحظه مي شود با اين كه كارِ دهندهء پول جنبهء صوري داشته , در عين حال اضافه گرفتن صحيح است و ربا محسوب نمي شود. بنابراين مي شود به كسي پول داد و اضافه گرفت , منتهي در ضمن يك عمل شرعي و صحيحي , مثل عمل بالا. (پـاورقي 1.آيت الله فاضل , جامع المسايل , ج 1 ص 263 سؤال 1024 --------------- مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: رباي قرضي و حكم آن چيست؟ پاسخ: اگر پول يا مال ديگر مانند گندم يا تخم مرغ را قرض دهد و شرط كند زيادتر از مقداري كه قرض داده بگيرد مثلاً هزار تومان قرض بدهد و شرط كند بدهكار موقع پرداخت هزار و صد تومان پرداخت كند ربا و حرام است. ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است يعني هم قرض دهنده و هم قرض گيرنده (قرض ربايي) كار حرام و خلاف شرع مي‏كنند. البته به فتواي بعضي مراجع معظم تقليد قرض گيرنده (قرض ربايي) نمي‏تواند در آن پول تصرف كند و خرج كردن آن پول حرام است ولي به فتواي عده ديگر قرض گيرنده در پول مي‏تواند تصرف كند و آن را خرج كند گرچه قرض ربايي گرفتنش حرام است. قرض دادن از كارهاي بسيار مستحب است. حضرت محمّد(ص) فرمود: "هر كس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زياد مي‏شود و ملائكه بر او رحمت مي‏فرستند و اگر با بدهكار خود مدارا كند بدون حساب و به سرعت از پل صراط مي‏گذرد و كسي كه برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام مي‏شود.(1) ربا از گناهان كبيره و بزرگ است. امام صادق(ع) فرمود: "گناه يك درهم ربا ازهفتاد بار زنا شديدتر است. پيامبر اسلام(ص) مي‏فرمايد: "هر كس ربا بخورد خداوند شكمش را از آتش جهنم پر مي‏كند و تا هر زمان كه پول ربايي در پيش باشد خدا و ملائكه بر او لعنت مي‏فرستند".(2) پي نوشت‏ها: 1. توضيح المسائل مراجع، احكام قرض، مسئله 2283 و 2284. 2. امام خميني، تحريرالوسيله، ج 1، ص 536 -------------- مركز: واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي پرسش: فردي 650هزار تومان پول نقد را به صاحب كارگاه چوب بري داده كه با آن كاسبي كند. صاحب كارگاه به صاحب پول , ماهيانه 25هزار تومان مي دهد. آيا مي توانيم اين مبلغ را به 30هزار تومان برسانيم ؟ از نظر شرعي اشكالي ندارد؟ پاسخ: پولي كه جنابعالي به آن شخص داده ايد, به عنوان مضاربه است . مضاربه يك نحوه قرارداد بين طرفين معامله گر است . شما اين مقدار پول را به صاحب كارگاه داده ايد كه با پول شما كار بكند. ماهيانه علي الحساب 25زار تومان بپردازد. حال اگر خواستيد مبلغ را اضافه كنيد, مي توانيد با توافق صاحب كارگاه مبلغ را به 30هزارتومان افزايش بدهيد. اشكال شرعي ندارد.(1) منتها قرارداد بر اساس سود پول نباشد, بلكه سود كار باشد و سود عمل بر سرمايه و عامل تقسيم شود. نشاني : دفتر آيت الله فاضل : قم - سه راه بازار, دفتر آيت الله فاضل لنكراني . اگر بخواهيد جواب سوال مذكور توسط ايشان باشد, شايد مدت طولاني شود, ولي جواب ايشان , همين كه نوشته شد, خواهد بود. (پـاورقي 1. آيت الله فاضل لنكراني , جامع المسائل , ج 1ص برای مولایمان حضرت حجه ع دعا کنیم تا ایشان هم د رحقمان دعای خاص بفرمایندو یاریمان نمایند......... ان شاء الله خوشبخت و سعادتمند باشید!