پرسش :

تاريخ بعثت پيامبر-صلی الله علیه و آله - قبل از نزول دفعي قرآن بوده است يا بعد از آن؟

پاسخ :
در مورد زمان نزول قرآن و بعثت، ديدگاه هاي مختلفي ارائه شده است:
1. بيست و هفتم رجب.
2. هفدهم رمضان.
3. بيست و چهارم رمضان.
4. هيجدهم رمضان.
5. دوازدهم ربيع الاول.
6. شب نيمه شعبان.
7. هشتم ربيع الاول.
8. سوم ربيع الاول.
شيعه معتقد است که بعثت پیامبر- صلی الله علیه و آله - در بیست و هفتم رجب اتفاق افتاده است؛ به دليل روايات متعددي که از عترت طاهره- علیهم السلام - در اين زمينه وجود دارد. آنان که خود اهل بيت نبوتند، بهتر از هر کسي از زمان نبوت باخبرند و در تعيين زمان و مکان آن از ديگران شايسته تر هستند.[1] روايات فراواني در اين زمينه وجود دارد که به برخي از آنها اشاره مي شود:
امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «در روز بيست و هفتم رجب، نبوّت بر رسول خدا نازل شد. هر کس اين روز را روزه بگيرد، ثواب کسي را دارد که شصت ماه روزه گرفته باشد».[2]
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: «روزه روز بيست و هفتم رجب را ترک نکن، زيرا روزي است که پيامبري بر محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ نازل شده و ثواب آن مانند ثواب شصت ماه است».[3]
روايات ديگري نيز با همين مضامين وارد شده است[4] که براي رعايت اختصار از ذکر آنها خودداري مي شود.
بنابراين بعثت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله ـ همراه با نزول آياتي چند از سوره علق، در بیست و هفتم رجب اتفاق افتاده است و به اين امر در روايات فراواني از ائمه ـ عليهم السلام ـ تصريح شده است.[5] بايد توجه داشت که نزول آياتي از سوره علق در بیست و هفتم رجب مربوط به نزول تدريجي قرآن است و با نزول دفعي قرآن در ماه رمضان منافات ندارد.[6]
بنابراین طبق عقيده شيعه پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ در بیست و هفتم رجب به مقام رسالت برگزيده شد و در اين روز آياتي از سوره علق بر آن حضرت نازل شد، مدتي بعد از آن در ماه رمضان نزول دفعي قرآن اتفاق افتاده لذا تاريخ بعثت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ قبل از نزول دفعي قرآن بوده است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ تفسير نمونه، ناصر مکارم شيرازي و جمعي از نويسندگان، جلد 21.
2ـ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، به کوشش بهاء الدين خرمشاهي، جلد2.
3ـ فروغ ابديّت، جعفر سبحاني، جلد 1.
4ـ قرآن در قرآن، مهدي احمدي.
5ـ درسنامه علوم قرآني، حسين جوان آراسته.

پی نوشتها:
[1]. جوان آراسته، حسين، درسنامه علوم قرآني، قم، مرکز انتشارت دفتر تبليغات اسلامي، چاپ اول، 1377ش، ص78.
[2]. حر عاملي، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، بيروت، دار احياء التراث العربي، چاپ چهارم، 1391ق، ج7، ص330.
[3]. همان، ص329.
[4]. ر.ک: همان، ج7، ابواب 15 و 19 از ابواب صوم مندوب و ج5، باب استحباب صلوة ليلة المبعث و يوم المبعث.
[5]. جوان آراسته، پیشین، ص84.
[6]. مکارم شيرازي، ناصر و جمعي از نويسندگان، تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلاميه، چاپ سوم، 1367ش، ج21، ص152.
منبع: اندیشه قم