پرسش :

چرا حضرت معصومه (س)از مسير سفرامام رضا(ع)به ايران نيامدند؟

پاسخ :
لازم به ذكر است مسيري كه از آن مسير سفر حضرت امام رضا ـ عليه السلام ـ به ايران صورت گرفت، انتخاب و دلخواه آن حضرت نبود بلكه به دستور مأمون بوده كه كاروان امام از راه بصره و اهواز و فارس باشد كه اكثر سنّي‌نشين بوده‌اند لذا حضرت در مسير مدينه تا مرو حتي‌الامكان ارتباط كمتري با شيعيان داشته باشند بدان جهت مأمون تأكيد داشت كه حضرت را از مسير جبل (قسمتهاي كوهستاني غرب ايران تا همدان و قزوين) و كوفه و كرمانشاه و قم كه مركز اجتماع شيعيان در آن زمان بود عبور ندهند.[1]
بنابراين حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ كه هدفش از اين سفر علاوه بر زيارت برادرش، تبليغ تشيع و تشويق علويان به حمايت از امامت و ولايت بوده لذا اگر از مسيري كه امام رضا ـ عليه السلام ـ به ايران آمده بود، وارد ايران مي‌شد نمي‌توانست آنچنان كه كه بايد و شايد با شيعيان ارتباط برقرار كند و رسالت زينب‌گونه خويش را انجام دهد و شيعيان و مردم را نسبت هب ظلم و ستمي كه بر اين خاندان شده آگاه و بيدار نمايد بدين جهت مسير سفر حضرت امام رضا ـ عليه السلام ـ را انتخاب نكرد و از مسير جبل و كرمانشاه و همدان وارد ايران مي‌شود كه هم اكثراً شيعه‌نشين بودند و نسبتاً امن‌تر بود، و وضعيت بحراني وسياسي كه در دوران عباسيان بود و بي‌ترديد در صورت با خبر شدن حكومت و تعقيب كاروان حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ مشكلاتشان به اين سفر بوجود مي‌آمد لذا اين مسير را انتخاب مي‌كنند.
در عين حال سفر حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از مدينه به مرو، به مقصد منتهي نمي‌شود و به ديدار برادرش امام رضا ـ عليه السلام ـ موفق نمي‌شود، در ساوه كه آن زمان مردم آنجا مخالف سرسخت اهل بيت بودند مريض مي‌شوند و بعد از انتقال به قم در آنجا رحلت مي‌كنند.[2]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- حضرت معصومه،محمد رضا حکیمی.
2- بانوی کرامت ،علی اکبر مهدی پور.

پی نوشتها:
[1] . شيخ جواد قيومي، صحيفة‌الرضا ـ عليه السلام ـ ـ ، ص 20، به نقل از مرحوم سيد عبدالكريم بن طاووس، مؤلف كتاب فرحة الغري، متوفاي 693.
[2] . ر.ك: محمد حكيمي، حضرت معصومه و شهر قم، ص 40، كتاب هجرت كريمه، ص 92، فرزانه نيكوبرش، عباس قمي، سفينة البحار، ج 2، ص 376، ابوالفرج اصفهاني، مقاتل الطالبين، ص 501، البلدان يعقوبي، احمد بن ابي يعقوب (ابن واضع) ج 2، ص 332.
منبع: اندیشه قم