پرسش :

روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه جنیان نیکوکار به بهشت نمی روند بلکه در کنار شیعیان گنهکار در مکانی میان بهشت و جهنم قرار خواهند گرفت. نظرتان در این مورد چیست؟

پاسخ :
آیات بسیاری نشانگر آن است که جنیان نیز مانند آدمیان مکلف بوده و در مقابل رفتار خود باید پاسخگو باشند و به جزای کردار خویش برسند.[1]
پروردگار در سوره "رحمان" که در آن، آدمیان و جنیان را مخاطب قرار می دهد، تصریح می فرماید که "وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتان"[2] ‏آنکه رعایت مقام پروردگار خویش را نماید دو بهشت برای اوست. و به هیچ وجه این بهشت ها را مخصوص آدمیان قلمداد نکرده است.
امام باقر (ع) ضمن روایتی می فرماید: خداوند به آدم وحی کرد که جن و انس را جز برای پرستش خویش نیافریدم و بهشت را خلق نمودم براى کسى که مرا عبادت و اطاعت کرده و از پیامبرانم پیروى نماید، و دوزخ را آفریدم براى کسى که به من کافر شده معصیت و نافرمانى مرا کند و پیرو پیامبرانم نباشد و پروائى ندارم (از این که چنین شخصى معذب باشد).[3]
با توجه به مواردی که بیان شد، می توان نتیجه گرفت که جایگاه جنیان نیکوکار نیز در بهشت است، اما روایتی که در تفسیر قمی[4] و به دنبال آن در برخی کتب دیگر نقل شده که جنیان با شیعیان فاسق در باغهایی میان بهشت و دوزخ جای خواهند گرفت، از چند جهت قابلیت استناد ندارد، از جمله:
1. با آیات و روایات فراوان دیگری منافات دارد.
2. در روایت نقل شده که "عالم" چنین مطلبی را گفته و مشخص نیست که این عالم چه فردی است و بر این اساس، انتساب آن به معصوم دچار تردید است.
3. ضمن آنکه این نقل، روایتی مرسل است که قابلیت تعارض با موازین کلی دینی را ندارد.

پی نوشتها:
[1] انعام، 130؛ اعراف، 38 و 179؛ احقاف، 31- 29؛ جن، 16-14؛ ذاریات؛ 56.
[2] الرحمن، 46.
[3] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 8، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ش.
[4] علی بن ابراهیم ، تفسیر قمی، ج 2، ص 300، مؤسسة دار الکتب، قم، 1404 ق.
منبع: www.islamquest.net