پرسش :

روشن ترين دليل بر ابطال جبر چيست؟

پاسخ :
گرچه فلاسفه و دانشمندان الهى پيرامون مسئله آزادى اراده انسان بحث ها و دلايل مختلفى دارند، امّا براى اين كه راه را كوتاه و ميان بُر كنيم، به سراغ روشن ترين دليل طرفداران آزادى اراده مى رويم و آن «وجدان عمومى انسان ها» است.
توضيح اين كه:ما هر چيز را انكار كنيم، اين واقعيّت را نمى توانيم منكر شويم كه در همه جامعه هاى انسانى اعم از خداپرست و مادى،شرق و غرب،قديم و جديد،ثروتمند و فقير،توسعه يافته و توسعه نايافته،و داراى هر گونه فرهنگ،همه بدون استثناء در اين مسئله توافق دارند كه بايد «قانون» بر جوامع انسانى حكمفرما شود،و افراد در مقابل قوانين «مسئوليّت»دارند،و كسانى كه از قانون تخلف كنند بايد به نحوى «مجازات» گردند.خلاصه:حاكميت قانون،مسئوليّت افراد در برابر آن،و مجازات متخلّف،از مسائلى است كه مورد اتّفاق همه عقلاى جهان است، و تنها اقوام وحشى بودند كه اين مسائل سه گانه را به رسميت نمى شناختند.اين مسئله كه از آن به وجدان عمومى مردم جهان تعبير مى كنيم، روشن ترين دليل بر آزادى اراده انسان و دارا بودن اختيار است.(1)

پي نوشت:
1. 50 درس اصول عقائد براي جوانان،مكارم شيرازي، ص122
منبع:سایت انوار طاها