پرسش :

خواهش مى ‏كنم بفرماييد درس خواندن تأثيرى در نيل به حقيقت و جهانبيني دارد، يا خير؟

پاسخ :

مدتى است كه علاقه به انزوا پيدا كرده‏ام. دلم مى‏ خواهد در مورد خودم، جهانم، خدا و... تفكر كنم. البته نه با يك احساس زودگذر؛ مدت زيادى است كه با اين قضيه درگيرم؛ اما حالا واقعاً مى‏ خواهم به جواب برسم. مى ‏خواهم جهانبينى ‏ام را پيدا كنم و راه رسيدن به حقيقت را بيابم. به همين خاطر در امورى چون درس و امور اجتماعى كاملاً بى‏ انگيزه شده ‏ام؛ چون فكر مى‏ كنم كه مثلاً مطالعه دروسى در ارتباط با تراكتور و خاك و... كه متناسب با رشته من است، تأثيرى برايم ندارد. از طرفى به درس هم علاقه دارم. خواهش مى‏ كنم بفرماييد كه درس خواندن تأثيرى در نيل به حقيقت دارد، يا خير؟
اولاً آن حالتي را كه در شما ايجاد شده است، مغتنم شماريد و كوشش كنيد با هدايت درست آن و به دور از وسوسه‏هاي شيطاني، در باب حقيقت خود، اينكه از كجا آمده‏ايد، يا چه بوده‏ايد؟ چه گشته‏ ايد و چه خواهيد شد؟ تأمل بيشتري بفرماييد. در اين خصوص كتاب: انسان از آغاز تا انجام، از علامه طباطبايي، انتشارات الزهراء، مفيد است.
ثانياً هر چند احساسي كه در شما تولد يافته است، در مراحل نخست، يك نوع قبض و بستگي را بر انسان غالب ساخته، او را از كارهاي ديگر وامي‏دارد، اما با كمي صبر و تفكر در چگونگي رسيدن به حقيقت، اين سستي، به تلاش و تكاپو مبدل خواهد گشت و شما در امور درس و مسائل اجتماعي فعال‏تر و شاداب‏تر از گذشته خواهيد شد.
در باب اين‏كه آيا درس خواندن تأثيري در نيل به حقيقت دارد يا خير، بايد بگوييم كه در فرهنگ ديني شرافتي برتر از علم شمارش نشده و ارزش هر انساني به دانش او مربوط دانسته شده است.
اما هر علمي در ارائه جهان هستي و عميق ساختن معرفت انسان و رساندن او به حقيقت، جايگاه ويژه‏اي دارد. از نظرگاه معرفت‏ شناسي ديني، علم شهودي - كه جز با تزكيه، تغيير و تحول در هستي انسان حاصل نمي ‏شود - از جايگاه ويژه و ممتازي برخوردار است؛ چرا كه آدمي را به كنه حقيقت مي‏ رساند و او را شاهد عيني غيب و متن عوالم هستي مي‏ سازد.
پس از علم شهودي، دانش يا معرفت عقلي - كه با مفاهيم حقايق هستي سر و كار دارد - از آن‏جا كه به توصيف و تحليل كنه هستي و حقيقت مي‏ پردازد، جايگاه خاصي در فرهنگ ديني دارد.
و بالاخره بعد از علم عقلي، علم حسي است - كه با مدد جستن از علوم عقلي به كشف عالم طبيعت پرداخته و همچون ابزاري براي شناخت عالم مادي و چگونگي تصرف انسان در آن، عمل مي ‏كند - اين علم از آن‏جا كه تنها به حواس ظاهري ما اكتفا مي‏ كند، نمي‏ تواند ما را به كنه حقيقت و متن عالم هستي رهنمون شود؛ هر چند مي ‏تواند نشاني و آيه ‏اي از حقيقت جهان و باطن آن تلقي گردد.
با توجه به اين توضيح مختصر، اذعان خواهيد كرد كه درس خواندن شما در سطح رشته مورد علاقه، تنها پوسته و ظاهري از حقيقت را برايتان به ارمغان خواهد آورد و براي رسيدن به حقيقت، به علوم ديگري نيازمنديد. اما در عين حال، توجه داشته باشيد كه اگر همين سطح از علم، شما را به تفكر در عمق جهان هستي و متن حقيقت وادار سازد و همچون نشاني، انگيزه شما را در تأمل و تدبر تقويت كند، بايد آن را ارج نهيد و مقامش را محترم شماريد.
اگر در همان خاكي كه مرتب با آن سرو كار داريد و با دروس تئوري و عملي زواياي گوناگون آن را مي‏كاويد، تأمل فرماييد، حقايقي بر شما مكشوف خواهد شد كه شما را به معرفت حقيقت و حقيقت محض، يعني خداوند متعال نايل كرده، به صراط مستقيم كه تنها راه نجات و رستگاري است، راهنمايي مي‏ كند؛ زيرا موجودات عالم هستي و از جمله عالم مادي، نشانه ‏هاي وجود خدا و صفات او هستند.
منبع:سایت انوار طاها