پرسش :

«بقیة الله» که از القاب حضرت مهدی علیه السلام است، به چه معناست؟

پاسخ :
«بقیه»از بقاى ضد فنا و نیستى است و در لغت به معناى ثبات و دوام آمده است و «بقیة الله» یعنى باقى مانده خدا که در روى زمین ثابت است.
در دعاى ندبه مى خوانیم : این بقیة الله التى لا تخلو من العترة الهادیة؛ کجاست باقى مانده خدا که از غیر عترت طاهر نیست.
در مقصود از این کلمه دو احتمال است:
1- این که مقصود از «بقیة الله» عنوان کلى بوده و اشاره به حجت خدا در روى زمین است که هرگز زمین از آن خالى نبوده و نخواهد بود و دائما باید در آن ثابت باشد. و انطباق آن بر امام زمان علیه السلام از باب انطباق کلى بر یک فرد آن در این زمان است .
2- این که مقصود از «بقیة الله» لقبى براى امام زمان علیه السلام باشد به اعتبار این که در روى زمین ثابت بوده و دوام وجودى دارد.
ابن سکیت مى گوید: این جمله در جایى گفته مى شود که انسان کسى را مراعات کرده و به انتظار او نشسته است. (1)
با در نظر گرفتن این معنا حضرت مهدى علیه السلام را «بقیة الله» مى گویند. از آن جهت که تحت رعایت خداوند بوده و به او مقام و شأنى داده که مردم انتظار فرج ایشان را در کارهاى خود داشته باشند.

پی نوشت:
1- معجم مقاییس اللغه ، ص 128.
منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران.