پرسش :

در وضو چه اسراری نهفته است؟

پاسخ :
پيامبر در حديثي مي فرمايد:
شستن صورت ها و دست ها و مسح سر و پاها در وضو، رازي دارد. شستن صورت در وضو، يعني خدايا! هر گناهي كه با اين صورت انجام دادم، آن را شست وشو مي كنم تا با صورت پاك به جانب تو بايستم و عبادت كنم و با پيشاني پاك سر بر خاك بگذارم.
شستن دست ها در وضو، يعني خدايا! از گناه دست شستم و به واسطه گناهاني كه با دستم مرتكب شده ام، دستم را تطهير مي كنم.
مسح سر در وضو، يعني خدايا! از هر خيال باطل و هوس خام كه در سر پرورانده ام، سرم را تطهير مي كنم و آن خيال هاي باطل را از سر به دور مي اندازم.
مسح پا، يعني خدايا! من از رفتن به مكان زشت پا مي كشم و اين پا را از هر گناهي كه با آن انجام داده ام، تطهير مي كنم.(1)
در حديثي از امام رضا عليه السلام نقل شده است كه فرمود:
اِنَّما اُمِرَ بِالْوضوءِ وَ بُدِئَ بِهِ لِاَنْ يَكُونَ الْعَبدُ طاهراً اِذا قَامَ بَيْنَ يَدَيِ الْجَبَّارِ عِندَ مُناجاتِهِ اِيّاهُ مُطيعاً لَهُ فِيما اَمَرَهُ نَقِيَّا مِنَ الْاَدْناسِ وَ النَّجاسَةِ مَعَ ما فِيهِ مِنْ ذَهابِ الْكَسَلِ وَ طَرْدِ الْنُّعاسِ وَ تَزكِيةِ الْفُوادِ لِلْقِيامِ بَيْنَ يَدَيِ الْجَبَّارِ.(2)
براي اين، دستور وضو داده شده كه آغاز عبادت با آن است و بندگان وقتي كه در پيشگاه خدا مي ايستند و با او مناجات مي كنند، پاك باشند و دستورهاي او را به كار بندند و از آلودگي ها و پليدي ها بركنار شوند. علاوه بر اين، وضو سبب مي شود كه آثار خواب و كسالت از انسان دور شود و قلب او براي قيام در محضر خداوند نور و صفا يابد.
در حديثي باز درباره ثواب وضو مي فرمايد:
بدان كه در وضو چون صورت خود را بشويي، گناهاني كه با زبان و چشمانت مرتكب شده اي، پاك مي شود و چون دست هايت شسته شود، گناهانت از سوي راست و چپ مي ريزد و آنگاه كه پاهايت را مسح مي كني، گناهاني كه با پاهايت مرتكب شده اي، پاك مي شود.(3)
شستن دست ها در وضو، اشاره به دست كشيدن از خواهش هاي نفساني و شهوات حيواني است. شستن صورت، شستن غبارِ توجه به غير حق است و مسح سر، سر خط بندگي است و مسح پا، به پشت پا زدن به غير خدا و قدم زدن در ساحت حرم حضرت خداوند اشاره مي كند.(4)

پی نوشتها:
1. من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 302، ح 2138.
2. وسائل الشيعه، ج 1، ص 257.
3. ميرمحمد عبدالحسيب، مناهج الشارعين، ص 165.
4. عبدالحسين تهراني، اسرار الصلاة، صص 101 و 102.

منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)