پرسش :

جهات الگو بودن حضرت مریم(ع) برای زنان و دختران کدام است؟

پاسخ :
با مطالعه در زندگی حضرت مریم(س) و با توجه به آیات قرآنی چند نکتۀ مهم را در حضرت مریم(س) می بینیم که به او لیاقتِ سروری بر زنان عالم داده شد. یکی از آن صفات عفیف بودن حضرت مریم(س) است. دیگری توکل و پناه بردن به خداوند که به ما می آموزد پناه بردن به حق، چه تاثیراتی در زندگی دنیوی و اخروی و هنگام مرگ انسان دارد. موضوع دیگر عبادت و بندگی خالص برای خداوند است که به او لیاقت داد تا مادر پیامبر اولوالعزم گردد و فرشتۀ وحی بر او فرود آید و این درسی است برای بانوان عالم که با الگو پذیری از شخصیت هایی همچون حضرت مریم(س) سعادت دنیوی و اخروی خود و خانواده هایشان را تامین نمایند. در ذیل به صورت مختصر برخی از این صفات توضیح داده می شود:
1ـ عفت و پاکدامنی: در جای جای قرآن از عفت و پاکدامنی ایشان یاد شده است مانند «وَ مَرْيمَ‏َ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتىِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و مريم دختِ عمران را، همان كسى كه خود را پاكدامن نگاه داشت.»[1] و «وَ الَّتىِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و آن [زن را ياد كن‏] كه خود را پاكدامن نگاه داشت.»[2] بانوان امروز هم می توانند با الگوگیری از ایشان در جامعۀ امروزی که پر از مسائل شهوانی است خودنگهدار بوده و دامن خود را از هرگونه آلودگی حفظ نمایند.
2ـ راستگویی و صدیقه بودن: «مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّيقَةٌ؛ مسيح، پسر مريم جز پيامبرى نبود كه پيش از او [نيز] پيامبرانى آمده بودند و مادرش زنى بسيار راستگو بود.»[3]
با الهام از رفتار ایشان ما هم می توانیم به عنوان یک مسلمان، راستگویی که از تأکیدات مهم اسلام است جزء زندگی خود قرار دهیم.
3ـ طهارت از هرگونه پليدی و آلودگي هاي روحي و باطني و ظاهری: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَئكَةُ يَامَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَئكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفَئكِ عَلىَ‏ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ؛ و [ياد كن‏] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.»[4]
4ـ اهل عبادت و بندگی و خضوع و خشوع در برابر خداوند متعال: «يَا مَرْيَمُ اقْنُتىِ لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِى وَ ارْكَعِى مَعَ الرَّاكِعِينَ؛ «اى مريم، فرمانبرِ پروردگار خود باش و سجده كن و با ركوع‏ كنندگان ركوع نما.»[5]
5ـ ادب به ویژه در بیان مسائل جنسی: «قَالَتْ أَنىَ‏ يَكُونُ لىِ غُلَامٌ وَ لَمْ يَمْسَسْنىِ بَشَرٌ وَ لَمْ أَكُ بَغِيًّا؛ گفت: «چگونه مرا پسرى باشد با آنكه دست بشرى به من نرسيده و بدكار نبوده ‏ام؟»[6]
6ـ به دلیل اخلاق و فضائلی که ایشان داشتند خداوند او را به عنوان اسوه برای مردم معرفی کردند یا سبک زندگی او را الگوی خود قرار دهند.[7]
اینها نمونه هایی است از فضائلی که دربارۀ حضرت مریم بیان شده است و ما می توانیم با بهره گیری و شناخت آنها، زندگی هرچه بهتر و سعادت مندانه ای را برای خود برگزینیم، چه در زمینۀ عبادات ایشان و چه در زمینۀ اخلاق و رفتار اجتماعی و چه عفت و پاکدامنی ایشان یا ادب و راستگویی. و ذکر این نکته فراموش نشود که در آیۀ11 و 12 سورۀ تحریم ایشان به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده اند نه فقط برای بانوان.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
.جوادی آملی، عبد الله، زن در آیینۀ جلال و جمال، تهران: نشر فرهنگی رجا، 1371.
2.فهیم کرمانی، مرتضی، زن و پیام آوری، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374.

پی نوشت ها:
[1]. سورۀ تحریم، آیۀ 12.
[2]. سورۀ انبیاء، آیۀ 91.
[3]. سورۀ مریم، آیۀ 75 و آیۀ 12 سورۀ تحریم.
[4]. سورۀ آل عمران، آیۀ 42. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج 2، ص 745، تهران، انتشارات ناصر خسرو، 1372 ش.
[5]. همان، آیۀ 43.
[6]. سورۀ مریم، آیۀ 20 و سورۀ آل عمران، آیۀ 47.
[7]. سورۀ تحریم، آیۀ 12 و سورۀ انبیاء، آیۀ 91.

منبع: اندیشه قم