پرسش :

دختری هستم كه 5 سال است به پسری که همکلاسی هستیم هم را دوست داشتیم، پدرم درابتدا با ازدواج زود مخالف بود تا الان كه راضی شدند ما به هم خیلی نزدیك شدیم اما توبه كردیم و من 2 سالی است كه عوض شدم و محجبه و چادری و پسر به خواستگاری من آمد در جریان خوستگاری به دلیل اینكه از دو شهر مختلف بودیم سر محل زندگی و محل عروسی كدورتی ایجاد شد با اینکه پسر و خانواده‌اش خوب هستند، من به خاطر خانواده ام دچار تردید شدم و استخاره ذات الرقاع را خودم شخصا انجام دادم كه طبق دستورش نباید این كار را كرد با توجه به اینكه در این 2 ماه اخیر تا حالا چند بار استخاره قرآن خودم انجام دادم اما نتوانستم منظور آیه رو دقیق بفهمم با اینكه حدس‌هایی میزدم الان این استخاره من قابل اعتماد است؟ و من باید با همه این شرایط و ناراحتی و علاقه و ارتباطات گذشته و... خانواده و استخاره الان جواب منفی دهم خواهش كمك كنید

پاسخ :
در این که خودتان استخاره کرده‌اید مشکلی نیست چون بنا به نظر بزرگان بهتر است هر کسی برای خودش استخاره کند[1]. البته مشخص است که در صورتی شخص می‌تواند این کار را انجام دهد که توانائی درک و استنباط از آیات قرآن را نیز داشته باشید، در غیر این صورت سر در گم خواهد شد. همانگونه که خودتان گفتید چندین بار با قرآن مجید استخاره کرده اید ولی نتوانستید مفهوم درستی از آن در رابطه با موضوع مورد نظر برداشت نمائید. در این مدل استخاره ای هم که شما انجام داده اید، اگر طبق اصول و دستور خاص آن انجام گرفته هیچ مشکلی ندارد. ولی نکته اصلی این است که آیا شما برای این کار واقعا به استخاره نیاز داشتید یا خیر؟ و یا این که آیا در هر کاری باید استخاره کرد؟ و یا اگر استخاره کنیم حتماً باید به آن عمل شود یا خیر؟ اینها موضوعاتی است که باید به آن توجه می‌کردید.
شرایط قبل از استخاره: در امور مهمی که دچار سردرگمی و تردید می‌شوید، ابتدا باید خوب در مورد همه جوانب موضوع فکر کنید و به‌خوبی مواردی که به ذهن‌تان خطور می‌کند بررسی نمایید. بعد در مورد هر کدام از آن موارد تحقیق نمائید و با دیگران نیز مشورت کنید. گاهی در همین اثنای مشورت و تحقیق بخوبی به نتیجه خواهید رسید که این کار به صلاحتان هست یا نه. بعد از همه ی تحقیق‌ها و مشورت‌هائی که کرده اید، اگر باز هم به نتیجه دلخواه نرسیدید، می‌توانید استخاره نمائید تا در انتخاب راهتان مصمم باشید. به هر حال استخاره، طلب خیر کردن از خداوند متعال است. در واقع بنده با استخاره کردن، از خداوند می‌خواهد تا آنچه که نتوانسته با علم و عقل ناقص خود به آن دست یابد، خداوند با علم بی نهایت خود و در نظر گرفتن صلاح بنده، او را در انتخاب یاری نماید. حتی برخی از بزرگان معتقدند زمان مناسب برای استخارۀازدواج، قبل از راه دادن خواستگار به منزل است. به این دلیل که فرد ابتدا در مورد مناسب بودن یا نبودن خواستگار با خداوند مشورت می‌نماید. حال اگر استخاره خوب بود یعنی این شخص می‌تواند فرد مناسبی برای طرف مقابل باشد و می‌توان در مورد ایشان خوب فکر کرد و تحقیق نمود. با توجه به این که از رابطه شما با فرد مورد نظر تان حدود 5 سال می‌گذرد و این مدت را با قول و قرار ازدواج گذرانده اید، دیگر چاره ای نیست، جز این که مدتی عقل تان را بر احساس تان مسلط کنید، تا بتوانید با دقت نظر و به دور از عواطف و احساسات حاکم بر رابطه تان، همه جوانب اخلاقی، عاطفی، مالی و حتی جسمی او را مورد بررسی قرار دهید و از هر جهت از شایستگی او بعنوان همسرتان مطمئن شوید. پس در مورد شما، استخاره به آن معنی که روشن کننده تکلیف شما در انتخاب باشد، نمی‌تواند قدم اول باشد. ابتدا موارد دیگر را عمل نمائید، اگر واقعاً به انتخاب مصمم شدید، در وهله آخر با خداوند نیز مشورت نمائید تا اگر این کار به صلاحتان است، در این کار یاری تان نماید، و اگر به صلاحتان نیست، شما نیز تکلیف خود را بدانید و با دید باز تری تصمیم بگیرید.
در مورد استخاره‌هایتان نیز اگر می‌خواهید واقعا در آخرین مرحله با خداوند مشورت نمائید و جواب نهائی را بدهید، بهتر است از شخصی که شرایط استخاره کردن را دارد، یعنی فردی با تقوا که توانائی درک و استنباط از آیات نورانی قرآن کریم را داشته باشد، بخواهید این کار را به نیابت از شما انجام دهد. هر جواب و توضیحی که ایشان دادند انشالله برایتان راهگشا باشد. ولی باز هم تاکید می‌کنم که قبل از استخاره با قرآن کریم یا هر نوع دیگری از استخاره، باید خودتان چشم و گوشتان را خوب باز کنید و جوانب امر را خوب بسنجید. چنانچه خود به نتیجه مثبت رسیدید، حال با خداوند نیز مشورت نمائید تا از آنچه شما نتوانسته اید دریابید و با در نظر داشتن خیر و صلاح شما خداوند راهنمائیتان نماید.
که امر ازدواج، امری است بسیار مهم و سرنوشت ساز و نباید با مسائل صرفا عاطفی نسبت به آن تصمیم گیری نمود و یا به خاطر معذورات اخلاقی خود را در تنگنای انتخابی غیر منطقی قرار دهید. از فردی چون شما که تحصیلات بالایی نیز دارید این گونه انتخاب و تصمیم گیری، آنهم در مورد یکی از مهم ترین انتخاب‌های زندگی تان، بسیار بعید است. در مورد انتخاب همسر عجله نکنید. وقتی قرار است عمری را در کنار شخصی سپری کنید، بهتر است از ابتدای کار با درایت پیش بروید. به نظر خانواده تان اهمیت بدهید و در عین حال جوانب مختلف را نیز بسنجید. اگر خانواده تان نیز به نتایج مثبتی برسند قطعا با سر و سامان گرفتن شما موافق خواهند بود. ولی اگر با اصرار‌های شما تحت فشار باشند، ممکن است امروز موافقت کنند ولی فردا هر اتفاقی رخ دهد بگویند خودت خواستی، ما از اول با این کار موافق نبودیم. کمی صبر داشته باشید بگذارید همه در آرامش خاطر به نتیجه درستی برسند.
در این امر مهم هر چه بیشتر دقت بخرج دهید انتخاب بهتری خواهید داشت. از خداوند مهربان بخواهید کمکتان کند تا بهتر بتوانید جنبه‌های روحی روانی و اخلاقی طرف مقابلتان را بشناسید. سعی کنید کدورت‌های پیش آمده را خوب مدیریت کنید بعد در مورد ازدواج تصمیم بگیرید. این کار نیاز به زمان دارد. اول تکلیف خود را با خودتان و خانواده تان مشخص نمائید، بعد با بررسی مسائل پیش آمده، ببنید آیا اتفاقاتی سطحی و قابل حل است؟ یا عمقی و ناشی از تفاوت فرهنگی؟ که در صورت اخیر می‌تواند اختلافات به گونه‌های مختلف در طول زتدگی، تکرار شود.
توجه به این که اشاره کرده اید از دو شهر مختلف هستید و اولین کدورت ایجاد شده نیز در همین رابطه بوده است، این خود می‌تواند برای شما یک علامت هشدار باشد تا به مسئله همگونی یا ناهمگونی فرهنگ‌های دو خانواده جدی‌تر بیندیشید. اختلافات فرهنگی ناشی از تفاوت جغرافیائی و یا تفاوت افکار حاکم بر دو خانواده، یکی از مهم ترین مسائلی است که زوجین قبل از ازدواج باید در مورد آن خوب فکر کنند. زیرا تبعات آن در طول زندگی با شما خواهد بود. اختلاف بر سر نوع مراسم عروسی و محل زندگی شاید اولین مورد آن بوده است. پس باید پیش بینی نمائید که این قضیه در طول زندگی و به دلایل مختلف پیش خواهد آمد.آیا شما واقعا بخاطر هر مسئله کوچک و بزرگی در زندگی، توان و حوصله درگیری کلامی و فکری را خواهید داشت؟ ارتباط با خانواده ایشان در طول زندگی امری بدیهی است.تصور نکنید این اختلافات گذراست و بعدها هیچ کدام در زندگی تان دخالتی ندارند. به هر حال او به عنوان فرزند این خانواده با همین تفکرات و آداب و رسوم پرورش پیدا کرده است، و شما قطعا در طول زندگی، در معرض نوع تفکرات خاص حاکم بر خانوادۀ آنها خواهید بود.
بنابراین به شما به پیشنهاد می‌کنم کمی به خودتان مسلط باشید. در این انتخاب خودتان را زیاد در گیر مسائل دوستی و رو در بایستی‌های عاطفی نکنید. در عوض با عقل و دید کاملا منطقی به این قضیه نگاه کنید. ببینید آیا حاضرید با شناختی که از این شخص و خانواده اش پیدا کرده اید، عمری را به خوبی و خوشی در کنار آن‌ها سپری نمائید؟
اگر این شخص فرد دلخواه شما نیست و فقط به خاطر دوستی قبلی و شاید قول و قرارهای عجولانه نمی‌توانید از حرف خود برگردید، به خودتان و ایشان یک فرصت چند هفته ای تا چند ماهه بدهید تا بتوانید در فرصت مناسب خوب فکر کنید و درست تصمیم بگیرید.
به هر حال، برای داشتن انتخابی مطمئن‌تر، توصیه می‌شود که در این زمینه مطالعه نمایید. مشاورۀ قبل از ازدواج نیز می‌تواند به شما کمک نماید. چون فردی بی طرف ولی آگاه، بهتر می‌تواند شما را در تجزیه و تحلیل دانسته‌ها، دیده‌ها و شنیده‌هایتان کمک کند و شما را در انتخاب ملاک‌هایتان برای یک ازدواج مطمئن راهنمائی نماید.
امیدوارم با در نظر داشتن این موارد، انتخاب درستی داشته باشید.


معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.پاک نژاد، رضا، ازدواج مکتب انسان سازی، قم: نشر اخلاق، 1374.
2.میرمحمد صادقی، مهدی، آموزش پیش از ازدواج، اصفهان: پیغام دانش، 1389.

پی نوشت ها:
[1]- قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، صبا، 1384، ص1286.

منبع: اندیشه قم