پرسش :

براى رسیدن به تعادل روحى و از بین بردن اضطراب، از کجا باید شروع کرد؟


شرح پرسش :
براى رسیدن به تعادل روحى و از بین بردن اضطراب و تشویش درونى، از کجا باید شروع کرد؛ آیا با ازدواج مى توان به اعتدال روحى رسید؟
پاسخ :
پاسخ به این سؤال، دشواراست، زیرا عوامل گوناگونى مى تواند موجب اضطراب و نگرانى افراد شود و هر کس با توجه به شخصیت خود و شرایط زمانى و مکانى و شغلى و نیز میزان آسیب پذیرى و قوت و ضعف سیستم ایمنى، دچار اضطراب و نگرانى مى شود؛ در حالى که ممکن است همین شرایط، براى فرد دیگرى اضطراب زا نباشد. بنابراین نمى توان عوامل اضطراب را دقیقا مشخص کرد. در تعریف «اضطراب» آمده است: «اضطراب ترسى است مبهم که عامل آن مشخص نیست».

به طور کلى مى توان گفت: حوادث ناگوار دوران کودکى، حوادث غیرمنتظره در زمان حاضر، بیمارى هاى سخت، عدم مهارت هاى کافى براى بر عهده گرفتن مسئولیت و نبود مهارت هاى اجتماعى و ارتباطى را مى توان از جمله عوامل روان شناختى اضطراب برشمرد.
علاوه بر این، ضعف اعتقادات و باورهاى دینى یا ضعف ایمان، گناهان و انجام ندادن تکالیف شرعى و دورى از امور معنوى، مى تواند زمینه بروز اضطراب را در فرد به وجود آورد.

براى درمان اضطراب ابتدا باید ریشه هاى آن را از طریق جلسات روان درمانى، جستجو کرد و سپس به درمان آن پرداخت که بیان آن در این نوشتار نمى گنجد. اما از نظر دینى راه مقابله با اضطراب ها و نگرانى ها عبارت است از:
تقویت ایمان، دورى از گناه، شناخت تکلیف و انجام وظایف دینى، ذکر و یاد خدا، اُنس با قرآن، «ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى ذِکرِ اللّهِ...»[1] خواندن ادعیه، با توجه به معانى آنها، معاشرت با افراد مؤن و متقى، شرکت در مجالس مذهبى.

آنچه گفته شد بیشتر جنبه کلى دارد و درمان اضطراب یا هر بیمارى روانى دیگر، نیاز به جلسات مشاوره حضورى دارد تا ابتدا مشکل و علل آن شناسایى و سپس راه هاى مقابله با آن ارائه شود.

درباره اینکه آیا ازدواج مى تواند نگرانى و اضطراب را از بین ببرد یا کاهش دهد؟ باید گفت که: 
این امر بستگى به این دارد که علت اضطراب و نگرانى چیست؟ اگر علت آن تنهایى، نیازهاى عاطفى و نیازهاى جنسى باشد، به طور قطع ازدواج - در صورتى که با معیارهاى صحیح و با فرد مناسب انجام گیرد - موجب کاهش اضطراب و حتى از بین رفتن نگرانى ها مى شود. اما اگر ریشه و علل اضطراب، عواملى غیر از نیازهاى مربوط به ازدواج باشد، معلوم نیست از طریق ازدواج بتوان آن مشکلات را حل و نگرانى ها را برطرف کرد. بنابراین لازم است با مراجعه به مشاور مسائل و مشکلات خود را مطرح کنید تا راه کارهاى مناسب براى مقابله با اضطراب و نگرانى ارائه شود.

پی‌نوشت‌:
[1]. زمر 39، آیه 23.

منبع: اختلالات رفتارى، ابوالقاسم بشیرى؛ نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها، قم: دفتر نشر معارف، 1387.

در این زمینه حتما بخوانید:

فشار روانی و اضطراب

انواع اضطراب (اختلال های اضطرابی)

اضطراب و اثرات مخرب آن بر تن و روان