پرسش :

آیا می توان «عصمت» حضرت زهرا (علیها السلام) را با کلام پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اثبات کرد؟


پاسخ :
پاسخ اجمالی:
سخنان رسول گرامى(ص) در حقّ دخترش حاکى از عصمت و پیراستگى او از خطا است، و می توان بالاترین دلیل بر فضیلت و عصمت ایشان را این دانست که رسول اکرم(ص) رضاى وى را مایه رضاى خدا، و خشم او را مایه خشم خدا معرّفى فرموده است.

پاسخ تفصیلی:
دخت گرامى پیامبر(صلى الله علیه وآله) از مقام والایى برخوردار بود. سخنان رسول گرامى(صلى الله علیه وآله) در حقّ دخترش حاکى از عصمت و پیراستگى او از گناه است، آنجا که درباره او مى فرماید: «فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنّی فَمَنْ أَغْضَبَها أَغْضَبَنی»(1)؛ (فاطمه پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد مرا خشمگین کرده است). ناگفته پیداست که خشم رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مایه اذیت و ناراحتى اوست و سزاى چنان شخصى در قرآن کریم چنین بیان شده است: «وَ الَّذِینَ یُؤْذُونَ رَسُولَ اللهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ»(2)؛ (آنان که رسول خدا را آزار دهند، براى آنان عذاب دردناکى است).

چه دلیلى استوارتر بر فضیلت و عصمت او که در حدیث دیگرى رضاى وى در گفتار پیامبر(صلى الله علیه وآله) مایه رضاى خدا، و خشم او مایه خشم خدا معرّفى گردیده است، مى فرماید: «یا فاطِمَةُ إِنَّ اللهَ یَغْضِبُ لِغَضَبَکِ وَ یَرْضى لِرِضاکِ»(3)؛ (دخترم فاطمه! خدا با خشم تو خشمگین، و با خشنودى تو، خشنود مى شود).

به سبب داشتن چنین مقامى والا، او سرور زنان جهان است، و پیامبر در حق او چنین فرموده: «یا فاطِمَةُ! أَلا تَرْضینَ أنْ تَکُونَ سَیِّدَةَ نِساءِ الْعالَمینَ، وَ سَیِّدَةَ نِساءِ هذِهِ الاُمَّةِ وَ سَیِّدَةَ نِساءِ الْمُوْمِنینَ»(4)، (دخترم فاطمه! آیا به این کرامتى که خدا به تو داده راضى نمى شوى که تو، سرور زنان جهان و سرور زنان این امّت و سرور زنان با ایمان باشى).

پی نوشت:
(1). فتح الباری شرح صحیح البخاری، العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر، دار المعرفة، بیروت، 1379قمری، ج 7، ص 79؛ نیز بخارى این حدیث را در صحیح البخاری، البخاری الجعفی، محمد بن إسماعیل، تحقیق: دیب البغا، مصطفى، دار ابن کثیر، الیمامة، بیروت، 1407 قمری/ 1987میلادی، الطبعة: الثالثة، ج 3، ص 1361، باب (مناقب قرابة رسول الله(صلى الله علیه و سلم) و منقبة فاطمة(علیها السلام) بنت النبی(صلى الله علیه و سلم))؛ ج 3، ص 1374، باب (مناقب فاطمه(علیها السلام)) آورده است.
(2). سوره توبه، آیه 61.
(3). المستدرک على الصحیحین، الحاکم النیشابوری، محمد بن عبدالله، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1411 قمری/ 1990میلادی، الطبعة: الأولى، ج 3، ص 167؛ مجمع الزوائد و منبع الفوائد، الهیثمی، نور الدین علی بن أبی بکر، دار الفکر، بیروت، 1412 قمری، ج 9، ص 328؛ حاکم در کتاب مستدرک احادیثى مى آورد که جامع شرایطى است که بخارى و مسلم در صحت حدیث، آنها را لازم دانسته اند.
(4). المستدرک على الصحیحین، الحاکم النیشابوری، محمد بن عبدالله، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1411 قمری/ 1990میلادی، الطبعة: الأولى، ج 3، ص 170.

منبع: پیام امام امیر المومنین(علیه السلام‏)، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، دار الکتب الاسلامیه‏، تهران‏، 1386 شمسی‏، چاپ: اول‏، ج 8، ص 40.

مطالب مرتبط:

لوح معروف حضرت فاطمه (س) که از جابر بن عبد الله انصاری نقل شده است، چیست؟

آیا فاطمه زهرا (س) مى تواند الگوى رفتارى زنان امروز باشد؟

آیا در قضیه سیلی خوردن، حضرت زهرا (س) همراه امام حسن (ع) بوده یا حضرت زینب؟

آیا صاحب کتاب فتوحات مکیه از حضرت زهرا و یا سائرمعصومین ـ علیهم السّلام ـ یاد کرده است؟

نظر مورخان و محققان اهل سنت بعد از قرن 12 درباره حضرت زهرا چیست؟