پرسش :

تنها دستی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آن را بوسید، دست چه کسی بود؟


پاسخ :

پاسخ اجمالی:
یکی از ویژگى هاى منحصر به فرد حضرت فاطمه(س) این است که پیامبر(ص) تنها بر دستهاى حضرت زهراء(س) چندین بار و در مواضع گوناگون بوسه زده است. و حدیث بوسه بر دست سعد بن معاذ که آثار کار بر آن بود اما از جنگ تبوک تخلف کرده بود با توجه به ضعف سند و اینکه سعد در آن زمان زنده نبوده، باطل است. 

پاسخ تفصیلی:
یکی از ویژگى هاى منحصر به فرد حضرت فاطمه(سلام الله علیها) که هیچ یک از اولیاء و اوصیاء، حتى امامان و پیشوایان پاک اسلام(صلوات الله علیهم اجمعین) آن را دارا نبودند، آن است که حضرت رسول بر دستهاى حضرت زهراء بوسه زده است؛ نه یکبار، بلکه چندین بار، نه در یک جا بلکه در جاها و مواضع گوناگون.

هرگاه حضرت زهرا بر رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) وارد مى شد، حضرت دستش را گرفته و مى بوسید و او را در جایگاه خود مى نشانید.(1)

روزى حضرت زهرا(علیها السلام) به خدمت حضرت رسول(صلى الله علیه و آله و سلم) رسید. حضرت از او استقبال کرده دستهایش را بوسید و بعد به هنگام خداحافظى بار دیگر بر دستهایش بوسه زد و او را بدرقه فرمود. راوى گوید عرض کردم: اى رسول خدا چنین کارى را درباره هیچ کس، از شما ندیده ام... پیامبر فرمود: من این کار را جز به فرمان پروردگارم انجام ندادم.

در اینجا مناسب است به حدیثى ساختگى که در برخى از کتب اهل سنت آمده است اشاره کنیم، در کتاب «الاصابة فى تمییز الصحابه» به نقل از انس روایت شده که رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) بعد از بازگشت از جنگ تبوک، هنگامى که سعد بن معاذ انصارى به استقبال پیامبر آمد حضرت به او فرمودند: «این چیست که بر دستان تو مى بینم؟» عرض کرد: این آثار سنگ و ماله کشى است که براى گذران زندگى و مخارج اهل و عیالم زحمت مى کشم، رسول خدا دست او را بوسیده و فرمود:«این دستى است که آتش به آن نخواهد رسید».(2)

سیوطى در کتاب «اللئالى المصنوعه» در رد این حدیث می گوید: این حدیث باطل است، چرا که سعد بن معاذ بعد از غزوه بنى قریظه به خاطر تیرى که به او اصابت کرده بود از دنیا رفت و در زمان غزوه تبوک زنده نبوده است.(3)

و نیز ابن اثیر در کتاب «اسد الغابه» می گوید: سعد بن معاذ در هیچ یک از غزوات رسول خدا تخلف نکرد، و کسانى که از غزوات پیامبر تخلف کرده بودند معروف و شناخته شده اند و در بین آنها اسم «سعد» وجود ندارد و به علاوه اینکه کسى که از جنگ تخلف کند شایسته ملامت و سرزنش است [نه دست بوسی]، حال چگونه حضرت دست او را بوسیده و با او مصافحه کرده است؟! 
و اگر گفته شود: آن کسى که حضرت رسول بر دست او بوسه زده، فرد دیگرى غیر از این سعد بن معاذ بوده است، خواهم گفت: صاحب «الاصابه» نیز به این احتمال اشاره کرده و آن را ضعیف دانسته و گفته است که خطیب با اسناد واهى و ابوموسى با اسناد مجعول این را روایت کرده اند.(4)

پی نوشت:
(1). ملتقی البحرین، مرندی نجفی، ص 24.
(2). الاصابه فى تمییز الصحابه، ج 2، ص 38.
(3). اللئالى المصنوعه، جلال الدین سیوطی، ج2، ص154.
(4). اسد الغابه، ابن اثیر، ج2، ص338.

منبع: فاطمه زهرا (سلام اله علیها) شادمانی دل پیامبر(صلی الله علیه و آله)، احمد رحمانی همدانی، ترجمه: سیّد حسن افتخار زاده، دفتر تحقیقات و انتشارات بدر، قم، 1376هـ ش، چاپ سوّم، ص174-176.
​​​​​​​

مطالب مرتبط:

آیا میزان دارایی های حضرت زهرا سلام الله علیها را می‌دانید؟

آراستگی در «سیره همسرداری » حضرت زهرا سلام الله علیها چگونه بود؟

مصحف حضرت فاطمه (علیها السلام) چیست؟

کتابهای اصیل وکاملی درباره زندگی حضرت زهرا معرفی کنید؟

لطفا متن و ترجمه زیارت نامه حضرت صدیقه کبرا فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را بنویسید؟