پرسش :

ویژگی‌های موسیقی (بدون کلام) حرام کدام است: داشتن ریتم تند، ایجاد رقص در شنونده، طرب انگیزی آن و یا هیچ کدام؟


پاسخ :

آیات عظام امام، خامنه‌ای، فاضل و نوری: معیار حرمت موسیقی، مطرب و لهوی بودن آن و مناسبت آن با مجالس گناه و خوش‌گذرانی و فساد است[۱].
آیات عظام بهجت و صافی: نواختن و استفاده از موسیقی، به طور مطلق حرام است[۲].
آیات عظام تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید: معیار حرمت موسییقی، لهوی و مناسب بودن آن مجالس گناه و خوش‌گذرانی و فساد است[۳].
تبصره: موسیقی حرام معمولاً دارای نشانه‌های یاد شده است؛ ولی گاه ممکن است لهوی و مناسب مجالس گناه و خوش‌گذرانی باشد؛ امّا با وجود آن دارای ریتم تند و ایجاد حالت رقص در شنونده نباشد. در این صورت نیز گوش دادن به آن حرام است.

پی نوشت ها:
[۱]. امام، استفتائات، ج ۲، (مکاسب محرمه)، س ۲۷ و ج ۳، سؤآلات متفرقه، س ۱۰۷ و تحریر الوسیله، ج ۱، (مکاسب محرمه)، م ۱۳؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۰۰۵ و ۹۸۷ و ۹۸۸ و ۹۷۴؛ نوری، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه؛ خامنه‌ای اجوبه الاستفتائات، س ۱۱۲۷ و ۱۱۳۲٫
[۲]. صافی، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۵ و ۱۰۱۸ و دفتر: بهجت.
[۳]. سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، ۶ ۱۷؛ تبریزی، التعلیقه علی منهاج الصالحین، (مکاسب محرمه)، م ۱۷؛ مکارم، استفتائات، ج ۱، س ۵۱۹ و ۵۲۰٫

منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی احکام موسیقی؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: سید مجتبی حسینی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)

پرسش های مرتبط: 

اگر گوش دادن به موزیک، باعث نیرو گرفتن و علاقه پیدا کردن به کار باشد، حکمش چیست؟

آیا استماع موسیقی و یا غنا به قصد تفریح، تفنّن و گذراندن اوقات فراغت اشکال دارد؟

گوش دادن به موسیقی غم‌انگیز چه حکمی دارد؟

آیا گوش دادن به موسیقی، حد (اندازه و زمان) مشخصی دارد؟ برای مثال اگر کسی دودقیقه به قطعه‌ای از موسیقی لهوی گوش دهد، آیا مرتکب گناه شده است؟

شنیدن صدای موسیقی بدون اختیار، چه حکمی دارد؟

اگر به مجلس عروسی و مانند آن دعوت شدیم؛ ولی در اثنای امر، موسیقی و ترانه‌ی مبتذل پخش کردنأ، تکلیف چیست؟ آیا باید محل را ترک کنیم؟

در صورتی که در مجلسی مجبور هستیم موسیقی مطرب و لهوی را تحمّل کنیم؛ آیا باز هم مرکتب گناه می‌شویم؟