پرسش :

کسى که به جهت عذر به جاى غسل، تیمم کند و کارى که وضو را باطل مى کند برایش پیش بیاید؛ تکلیف او براى نمازهاى بعدى چیست؟


پاسخ :
آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل، مکارم و نورى: اگر نتواند براى نمازهاى بعد غسل کند، باید وضو بگیرد و اگر نمى تواند وضو بگیرد، باید بدل از وضو تیمم کند.[۱]

آیه اللّه  بهجت: اگر بدل از غسل جنابت، تیمم کرده و نمى تواند براى  نمازهاى بعد غسل کند، مى تواند همراه تیمم، بدل از غسل وضو هم بگیرد. بنابر احتیاط واجب باید این کار را انجام دهد و اگر قدرت ندارد، چنانچه یک تیمم کند ـ به قصد اینکه آنچه تکلیف او است انجام داده باشد ـ کافى است و اگر بدل از غسل غیر جنابت تیمم کرده، باید همراه تیمم بدل از غسل وضو هم بگیرد و اگر نمى تواند وضو بگیرد، به جاى آن، تیمم بدل از وضو بکند.[۲]
 
آیات عظام تبریزى و وحید: اگر بدل از غسل جنابت، تیمم کرده و نمى تواند براى نمازهاى بعد غسل کند، باید تیمم بدل از غسل نماید و بهتر است (احتیاط مستحب)، وضو هم بگیرد و اگر بدل غسل غیر جنابت، تیمم کرده، باید همراه تیمم بدل از غسل، وضو هم بگیرد و اگر نمى تواند وضو بگیرد، به جاى آن تیمم بدل از وضو بکند.[۳]

آیه اللّه  صافى: اگر بدل از غسل جنابت، تیمم کرده و نمى تواند براى نمازهاى بعد غسل کند، چنانچه یک تیمم کند ـ به قصد اینکه آنچه تکلیف او است انجام داده باشد ـ کافى است و اگر بدل غسل غیر جنابت تیمم کرده، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب یک تیمم بدل از غسل هم به جا آورد و اگر نمى تواند وضو بگیرد، دو تیمم کند: یکى بدل از غسل و دیگرى بدل از وضو.[۴]
 
پی نوشت ها:
[۱] – توضیح المسائل مراجع، م ۷۲۴ و دفتر: خامنه اى.
[۲] – بهجت، وسیله النجاه، ج ۱، م ۵۱۰
[۳] – وحید، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۳۸۱ ؛ تبریزى، منهاج الصالحین، ج ۱، م ۳۸۱
[۴] – صافى، توضیح المسائل، م ۷۳۲

​​​​​​​منبع: احکام وضو، غسل و تیمم (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، سید مجتبى حسینى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1387.