پرسش :

آیا فرقى بین تیمّم بدل از وضو و غسل است؟ کیفیت هر دو را بیان کنید؟


پاسخ :
آیات عظام امام، مکارم و نورى: کیفیت تیمم در هر دو به یک شکل است؛ ولى بهتر است در تیمم بدل از غسل، بعد از مسح صورت و دست ها یک بار دیگر دست ها را بر زمین زند و با آن پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.[۱]

آیات عظام بهجت، تبریزى، سیستانى، صافى و وحید: کیفیت تیمم در هر دو به یک شکل است؛ ولى بهتر است در هر دو، بعد از مسح صورت و دست ها یک بار دیگر دست ها را بر زمین زند و با آن پشت دست راست و سپس  پشت دست چپ را مسح کند.[۲]

آیه اللّه  خامنه اى: کیفیت تیمم در هر دو به یک شکل است و احتیاط واجب آن است در هر دو، بعد از مسح صورت و دست ها یک بار دیگر دست ها را بر زمین زند و با آن پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.[۳]

آیه اللّه  فاضل: کیفیت تیمم در هر دو به یک شکل است؛ ولى بهتر است در هر دو، زدن دست ها بر زمین سه بار انجام گیرد، به این ترتیب که دو مرتبه پشت سر هم دست ها را بر زمین زند و بر پیشانى بکشد و یک مرتبه دیگر بر زمین زند و بر پشت دست ها بکشد.[۴]
 
 پی نوشت ها:
[۱] – امام و نورى، تعلیقه على العروه، ج ۱، شرایط التیمم، م ۱۸ ؛ توضیح المسائل مراجع، م ۷۰۱
[۲] – توضیح المسائل مراجع، م ۷۰۱ ؛ وحید، توضیح المسائل، م ۷۰۸
[۳] – خامنه اى، اجوبه، س ۲۰۹
[۴] – توضیح المسائل مراجع، م ۷۰۱

منبع: احکام وضو، غسل و تیمم (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، سید مجتبى حسینى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1387.