پرسش :

چگونه فرزندان خود را آماده‌ی مسیر تعلیم و تربیت کنیم؟


پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

یکی از نکاتی که امروزه شاید کمتر در مباحث رسانه‌ای برای خانواده‌ها مطرح می‌شود این است که واقعاً چه کار کنیم که فرزندان ما علاقه‌مند به مسیر تعلیم و تربیت شوند؟! این مباحث خیلی مهم است؛ چراکه اگر ما سنگ بنا را از ابتدای تحصیل فرزندمان صحیح و خوب قرار دهیم، یک رضایت‌مندی را تا پایان دوران تحصیلاتش خواهیم داشت؛ ولی اگر متأسّفانه سنگ بنا را کج قرار دهیم، دائم با تعلیم و تربیت فرزندمان مشکل خواهیم داشت.

الف. نوع  نگرش والدین
در این مسیر اوّلین نکته‌ای که باید به آن توجّه شود، نوع نگرش پدر و مادر است. گاهی اوقات برخی از والدین در ایّام تابستان به فرزندان خود می‌گویند: ای کاش اوّل مهر شود و من از دست تو راحت شوم! این تعبیر نشان می‌دهد که والدین مدرسه را یک تنبیه گاه و محلّی برای زندانی کردن فرزندشان می‌دانند. همان‌طورکه اشاره شد مدرسه یک مکان مقدّس است؛ لذا نگاه ما باید به آن آن‌جا مثبت باشد.
نوع نگرش خانواده‌ها نسبت به ماه مهر باید به گونه‌ای باشد که وقتی نزدیک آن می‌شویم، کودکان خوشحال شوند و به تکاپوی رفتن به مدرسه بیفتند. چطور بچّه‌ها بهار را دوست دارند و برای آن آماده می‌شوند، بهار تعلیم و تربیت نیز همین‌طور است. همچنین پدر و مادرها باید همانگونه که برای فصل بهار آماده می‌شوند، برای رسیدن ماه مهر نیز آماده شوند؛ البته منظور ما این نیست که خانه تکانی کنند یا شیرینی و آجیل بخرند؛ بلکه باید آن شور  و نشاط را در خانه حاکم کنند و کمتر جلوی فرزندانشان نسبت به هزینه‌های مدرسه شکایت داشته باشند.

آموزش قناعت به فرزندان
نکته‌ای که در این‌جا قابل توجّه است این است که ما می‌توانیم در این ماه به بچّه‌ها راه قناعت کردن را بیاموزیم؛ به این صورت که اگر کودکان دفترهایی دارند که تعدادی از صفحات آن سالم است، والدین آن صفحات را جدا کنند و دفترچه‌ای به عنوان چک نویس برای فرزندانشان درست کنند.

ب. نشان دادن محل تحصیل به کودکان اوّل ابتدایی
نکته دوّم درباره‌ی بچّه‌هایی است که می‌خواهند برای اوّلین بار به مدرسه بروند. خیلی خوب است که پدر و مادرها قبل از شروع سال تحصیلی دست فرزند خود را بگیرند و او را به محل تحصیلش ببرند و از آن‌جا تعریف کنند؛ این کار باعث می‌شود که کودکان با آن مکان یک انس و الفتی برقرار کنند.

ج. توجّه به خرید لوازم التحریر
نکته‌ای که در مورد خرید لوازم التحریر قابل توجّه است این است که بچّه‌ها قرار است یک سال با آن لوازم مأنوس باشند؛ لذا مهم است که چه مارک و مدلی در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد. در تربیت یک اصل وجود دارد مبنی بر این‌که: “کودکان بر اساس آنچه که می‌بینند تربیت می‌شوند“؛ لذا والدین باید توجّه داشته باشند که چه لوازم التحریری را برای فرزندانشان تهیّه می‌کنند.

اتّفاق نظر کارشناسان شرقی و غربی
بلا استثنا تمام کارشناسان تربیتی معتقد هستند که این مدل‌های غربی خوب نیستند و آثار بدی را روی بچّه‌ها می‌گذارند. حتّی جالب است بدانید که کارشناسان غربی نیز تصاویر نیمه عریان را روی وسایل مدرسه نمی‌پسندند و نسبت به آن خط قرمزهایی در نظر می‌گیرند.​​​​

پرسش های مرتبط:

چگونه متوجّه شویم که فرزندانمان از محبّت کردن اقناع شده‌اند یا نیاز عاطفی به ما دارند؟

اگر اتاقی اختصاصی داشته باشیم، بهتر است که اتاق را در اختیار فرزندان خود قرار دهیم یا خیر؟

پسر سه ساله ای دارم که تا حدودی شناخت جنسی پیدا کرده است. چگونه باید با او برخورد کنم.

لطفاً چند کتاب در زمینه‌ی تربیت کودک معرّفی بفرمایید.

لطفاً نکات و جنبه‌های تربیتی را که در مراسم عزاداری امام حسین علیه السّلام وجود دارد، بیان بفرمایید.