پرسش :

پسر ۱۱ ساله‌ای دارم که خیلی با من رابطه‌ی خوبی ندارد و همیشه بر سر کوچکترین موضوعی قهر می‌کند و خیلی زودرنج است. کوچکتر که بود، من او را در کلاس های زیادی ثبت نام می‌کردم و او را به زور دنبال خود می‌بردم....


پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

دلیل افسردگی
صرفاً دلیل افسردگی بچّه ثبت نام او در کلاس های مختلف نیست؛ بلکه ممکن است دلیل  افسردگی او عدم توجّه والدین به نیازهایش باشد؛ به عنوان مثال ممکن است فرزند نیاز به هم‌بازی داشته باشد و پدر و مادر به آن توجّه نکنند.
 گاهی اوقات بزرگ‌ترها فکر می‌کنند که خودشان می‌توانند تمام نیازهای کودک را برطرف کنند، مثلاً با او بازی کنند یا او را به بیرون ببرند؛ در صورتی که این طرز فکر اشتباه است و والدین فقط باید نقش رهبر را ایفاء کنند.

راههای مبارزه با افسردگی در بچه‌ها

الف. نقش همبازی
یکی از موارد خیلی مهم که به عنوان یک خلاء ممکن است در زندگی این بچّه وجود داشته باشد، نقش هم بازی است. شاید این مادر بگوید: فرزندم در روز نصف وقت خود را در مدرسه با هم کلاسی‌هایش می‌گذارند. در جواب باید گفت که معمولاً بچّه‌ها در مدرسه نمی‌توانند هم بازی های مناسبی برای همدیگر باشند؛ زیرا دانش آموزان در مدرسه سه زنگ تفریح ۱۵ دقیقه ای دارند که در آن زمان می‌خواهند به نیاز های خود برسند و استراحت کنند؛ لذا در آن بازه‌ی زمانی نمی‌توانند مشغول بازی شوند.
توصیه‌ی ما این است که اگر محیط کوچه امن است، پدر ومادر اجازه دهند که فرزندشان در آن‌جا بازی کند؛ ولی اگر بچّه در آن محیط حرف بد و زشت یاد می‌گیرد، صلاح نیست که  کودک در آنجا حضور داشته باشد.

 ب. انجام کار مشترک
نکته‌ی دوّم این است که والدین اجازه دهند که بچّه‌ها با همدیگر کارهای مشترک انجام دهند؛ مثلاً اجازه دهند که کودکان  با هم‌دیگر در خانه بنشینند و تکالیف خود را انجام دهند یا گاهی اوقات با هم به مسجد بروند و نماز بخوانند و در آن‌جا کمی بازی کنند؛ این کار باعث می‌شود که کودک کمتر حالت افسردگی پیدا کند.  

ج. کم شدن حضور مادر
نکته‌ی دیگر این است که اگر مادر زیاد در کنار فرزند خود باشد، ناخود آگاه یک حالت دل زدگی برای او ایجاد می‌شود؛ چراکه درک و فهم مادر بیشتر از کودک است و اگر کوچک‌ترین خطا را ببیند، امر و نهی می‌کند و همین باعث افسرگی بچّه می‌شود.

بهترین سرگرمی در ایّام تابستان
نکته‌ای که والدین باید در این‌جا به آن توجّه داشته باشند  این است که بچّه‌ها در ایام تابستان اوقات فراغت بیشتری دارند؛ لذا پدر و مادر باید در آن زمان برنامه‌های سرگرمی آن‌ها را افزایش دهند. بهترین کار در آن ایّام این است که پدر و مادر در گوشه‌ای از خانه مکانی را تعبیه کنند و بگذارند که فرزند در آن‌جا فعالیت داشته باشد. با این کار استعداد او شکوفا می‌شود، رشد ذهنی پیدا می‌کند و ساعت ها در گوشه‌ی خانه مشغول کار می‌شود.

پاسخ به یک سؤال
البته شاید برخی از پدر و مادرها سوال کنند که چطور می‌شود در یک آپارتمان ۷۰ متری مکانی را برای بچّه‌ها آماده کرد؟!
در جواب باید گفت که گاهی در همان خانه‌ها دیده می‌شود که مبلمان آنچنانی وجود دارد یا یخچال بزرگ در آشپزخانه قرار داد؛ چطور ما برای آن‌ها جا داریم ولی برای فرزند خود یک میز کوچک نمی‌توانیم در گوشه‌ی خانه فراهم کنیم!
توصیه‌ی ما این است که در این خانه‌ها پدر یک میز تاشویی را تهیّه کند و روی آن وسایل کوچکی قرار دهد تا بچّه در گوشه‌ی خانه به فعالیّت بپردازد.​

پرسش های مرتبط:

اگر فرزند ما به طور کلّی در قبال همه نوع مسئولیتی شانه خالی کند، چه باید کنیم؟

لطفاً توضیح دهید که از زمان تولّد نوزاد تا زمان بلوغ فکری، چه پوششی را برای دختران در نظر بگیریم؟

آیا حاضر جوابی در دختران زیر هفت سال طبیعی است؟

آیا در خرید لوازم مدرسه تابع کودکان باشیم؟

من یک دختر ۹ ساله دارم که بسیار بی‌نظم است و از زیر بار مسئولیت‌ شانه خالی می‌کند. چگونه با او رفتار کنم؟