پرسش :

یک دختر شش ساله دارم که شدیداً ساز مخالف می‌زند. مثلاً در رابطه با غذاخوردن، وقتی من ماهی درست کرده باشم می‌گوید: من این را نمی‌خواهم، ماکارونی می‌خواستم و وقتی فردا همان را که گفته است می‌پزم، باز هم می‌گوید: ماکارونی نمی‌خواهم؛ فلان چیز را می‌خواهم. بعد هم یا باید ناز او را بکشم یا او را دعوا کنم تا غذا بخورد. این حالت را در همه چیز دارد. لطفا راهنمایی بفرمایید؟


پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

راهکارها:

الف. برخورد قاطع و جدّی
استفاده از همین دو روش، یعنی ناز کشیدن و دعوا کردن، عاملی است که باعث می‌شود کودکان این روحیه و رفتار را از خود بروز دهند. در این زمینه‌ها پدر و مادر باید با قاطعیت و جدّیت رفتار کنند و مثلاً بگویند: غذای امروز ماهی است؛ می‌خواهی بخور! نمی‌خواهی نخور! وقتی چند بار با او برخورد قاطع داشته باشیم، از رفتار خود دست برمی‌دارد.

کودکان وقتی می‌بینند که با یک رفتار یا حرف، پدر و مادر به او توجّه می‌کنند، آن را تکرار می‌کنند تا جلب توجّه کنند. این کار برای آن‌ها خوشایند است؛ چون می بینند که والدین ناز آن‌ها را می‌کشند و به آن‌ها توجّه می‌کنند. ولی وقتی بدانند پدر و مادر توجّهی به این موضوع ندارند و ناز او را نمی‌کشند، از رفتار خود دست برمی دارند.

ب. نظرخواهی از کودک
راهکار دیگر که پیشگیرانه است، این است که مادران در غذا درست کردن از فرزندان خود نظر بخواهند؛ امّا نه به صورت کلّی. مثلاً مادر نباید بگوید امروز ناهار دوست داری چه چیزی درست کنم؟ بلکه باید بگوید: مادر جان، من امروز هم می‌توانم ماکارونی درست کنم و هم ماهی! کدام یک را دوست داری امروز درست کنم؟ بین دو نوع غذا به او حق انتخاب بدهیم. با این کار، قدرت تصمیم‌گیری فرزند بالا می‌رود و همچنین اعتماد به نفسش افزایش پیدا می‌کند. از طرف دیگر نیز همراهی آن‌ها با خانواده بیشتر می‌شود.​​​​​​

پرسش های مرتبط:

اگر فرزند ما به طور کلّی در قبال همه نوع مسئولیتی شانه خالی کند، چه باید کنیم؟

مشاوران چگونه باید با بچّه‌هایی که به سریال‌های ماهواره علاقه دارند، برخورد کنند؟

چگونه خوراکی های مفید را در نظر کودکان جذّاب جلوه دهیم؟

چه کنیم که فرزند ما توانایی "نه گفتن" را داشته باشد؟

اگر کودک شش ساله‌ی ما رفتار نامناسبی انجام داد، چگونه با او برخورد کنیم؟