پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

به نظر می رسد یکی از بهترین سنّ ها برای این که ما فرزندان خود را به مراکز پیش دبستانی بسپاریم، چهار سال تمام باشد. دلیل آن چیست؟ این است که کودکان تا حدود چهار سالگی به آغوش گرم مادر و حضور او خیلی نیاز دارند.

آسیب های ورود زود هنگام کودک به مهد

چند سالی است که کتابی تحت عنوان “گهواره ها را چه کسانی تکان می دهند؟”، چاپ شده است. این کتاب در رابطه با مهد کودک رفتن بچّه های زیر سه، چهار سال پژوهشی انجام داده است؛ این کتاب چند آسیب را بیان می کند که از جمله ی آن: ۱_ آسیب های اجتماعی، ۲_ آسیب های روحی، ۳_ آسیب های عاطفی و ۴_ آسیب های جسمی است.

در بخشی از این کتاب بیان می کند: شما وقتی کودکان قبل از سه، چهار سال را در مهد های کودک قرار می دهید، چون آنها نیاز به کنار مادر بودن دارند، آنجا احساس عدم امنیّت می کنند و می دانید که بچّه هایی که امنیّت آنها به خطر می افتد، تقریباً تمام سیستم های بدن آنها به هم می ریزد؛ یعنی شما می بینید که هارمونی طبیعی بدن، دستگاه گوارش و کارکرد قلب به هم می ریزد. وقتی ما در معرض یک نا امنی قرار می گیریم، تپش قلبمان زیاد می شود. همین اتّفاق برای بچّه ها می افتد و نتیجه این می شود که وقتی بچّه ها بزرگ شدند و به سنّ میانسالی رسیدند، در معرض بیماری های بیشتری قرار بگیرند.
با شلوغ شدن مهد ها، خانه های سالمندان هم شلوغ می شود!

 در حوزه ی عاطفی نیز همین طور است. وقتی مادر، فرزندش را که نیاز به او دارد، از خود جدا می کند، چه اتّفاقی می افتد؟! همان جمله ای که یکی از بزرگان دینی ما فرمودند: “وقتی مهد های کودک شلوغ  شود، باید انتظار داشته باشیم که خانه ی سالمندان نیز شلوغ شود“. شاید بعضی ها این سوال در ذهنشان ایجاد شود که این جملات چه ارتباطی به هم دارند؟

در دوره ای که دوره ی شکل گیری شخصیّت کودک است و کودک به مادر نیاز دارد، این مادر او را از خود دور می کند و به یک مرکز دیگر می سپارد؛ یعنی در زمانی که کودک به مادر نیاز دارد، مادر او را دور می کند. دقیقاً این عمل به عنوان یک منش و رفتار در شخصیّت کودک شکل می گیرد و در دوره های کهن سالی وقتی پدر و مادر به فرزند نیاز دارند، او به راحتی آنها را از خود دور می کند و نمی پذیرد.

لذا باید به این امر توجّه داشت که اگر ما امروز داریم به فرزندان خود محبّت می کنیم و آنها را کنار خود نگاه می داریم، در اصل به خودمان لطف می کنیم؛ یعنی داریم به بچّه ها می فهمانیم همین طور که تو به من نیاز داری و من تو را کنار خودم نگاه می دارم، قطعاً در آینده تو نیز من را در کنار خودت نگاه می داری؛ پس تا حدود سه، چهار سالگی بهترین محیط کنار پدر و مادر است.
اگر نشد فرزند را کنار خود نگاه داریم، آنوقت…

حالا یک موقع ضرورت هایی به وجود می آید که نمی شود فرزند را در کنار خود نگاه داشت؛ مثلاً برخی از خواهران شاغل هستند و نمی توانند در خانه باشند. ما اوّل محیط را درجه بندی می کنیم و می گوییم: اوّلین درجه این است که ما برای فرزند یک مربّی و پرستار بگیریم. در اسلام هم دایه گرفتن آمده است؛ یعنی در برابر یک کودک، یک مربّی باشد؛ نه مانند مهد ها یک مربّی و ده ها کودک! خصوصاً در سنین پایین؛ چون در سنین پایین قدرت فهم بچّه ها بالا نیست، توانایی آنها زیاد نیست و فرزندان نمی توانند با مربّی خود ارتباط خوبی برقرار کنند؛ لذا دچار آسیب هایی می شوند.

 اگر این اتفاق نیفتاد، در دوّمین درجه از نزدیکان یعنی پدر بزرگ، مادر بزرگ، دایی، خاله، عمو و عمّه خواهش می کنیم که در کنار فرزند بمانند؛ چراکه وجود آنها از مهد های کودک بهتر است.
 آخرین راه برای این گروه سنّی مهد کودک است.