پرسش :

این‌جانب دانشجوی یکی از کشورهای خارج هستم، مسایلی برای ما پیش می‏آید که از جواب آنها عاجز هستیم، به عنوان مثال: سؤال اوّل: مسأله 2397 از رساله می‌‏گوید: «زن مسلمان نمی‌‌تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی‌‌تواند با زن‌های کافره غیرکتابیه به طور دایم ازدواج کند و به احتیاط واجب ازدواج دایم با زن‌های کافره اهل کتاب نیز جایز نیست، ولی صیغه کردن زن‌های اهل کتاب مانند: یهود و نصاری مانعی ندارد.» در این مورد بعضی از برادران به آیه 5 سوره مائده یعنی «الیومَ اُحلَّ لکم الطََیباتُ...وَ المحصناتُ من الذّین اُوتوا الکتاب من قبلکم...» استناد کرده و می‌‏گویند که مرد مسلمان می‌‌تواند با زن اهل کتاب ازدواج دایم کند و می‌‏گویند که صلاحیت و حقوقی که قرآن در این آیه صریحاً به زن صالحه اهل کتاب داده است، به وسیله مسأله 2397 محدود شده است، لطفاً این مسأله و این آیه را توضیح دهید؟ سؤال دوّم: در مسأله 2615 از رساله می‏خوانیم: «اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنان‌چه در آب بمیرد پاک است، ولی خوردن آن حرام می‌باشد و ماهی بی‌فلس را اگرچه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.» و در آیه 96 از سوره مائده می‏خوانیم: «اُحلَّ لکم صیدُ البَحر وطعامُه مَتاعاً لَّکم» و بعضی از مسلمانان عرب و آمریکایی به این آیه قرآن مجید استناد کرده و می‌‏گویند: هر چه از دریا صید شود حلال است، خواه فلس داشته باشد، و خواه نداشته باشد، متأسفانه تنها توضیحی که بنده در این مورد می‌‏توانستم بدهم این بوده است که: «خیلی دیگر از مسایل عملیه از جمله چگونگی برگزاری نماز در قرآن به طور کلی آمده و سنت حضرت رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) آنها را توضیح داده و تفسیر کرده‌‏‌اند.» به هر حال، این توضیح قانع کننده نبوده است، لطفاً در این مورد توضیح بفرمایید؟ سؤال سوّم: در مقدمه فصل نماز مسافر در رساله عملیه می‏خوانیم: «مسافر باید نماز ظهر و عصر و عشا را با هشت شرط شکسته بخواند.» قرآن مجید در آیه 101 از سوره نسا می‏فرماید: «وَ اذا ضربتم فی الارض فلیس علیکم جناح اَن تَقصُروُا من الصلوه.» با توجه به این آیه بفرمایید که مسافر مجبور است نماز را شکسته بخواند یا این‌که مختار است و می‌‌تواند اگر خواست نمازش را کامل بخواند؟ اگر جواب این است که باید نماز را شکسته بخواند؛ لطفاً مستندات این حکم را نیز ذکر بفرمایید؟

پاسخ :
جواب سؤال‌های 1 و 2 و 3. مدرک استنباط احکام اسلام فقط کتاب خدا نیست تا به ملاحظه اطلاق آیه‌‏‌‌ای حکمی اثبات شود بلکه یکی از مهمترین مدارک آن سنت پیغمبر اکرم  صلی الله علیه و آله و روایات مأثوره از اهلبیت علیهم السلام آن حضرت است که آنچه از رساله نقل نموده‌‏‌‌اید به وسیله آنها اثبات می‌‏شود.

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه ‌الله)، نشر قضا، 1390.