پرسش :

این‌جانب در طول حیات پدرم، مکرراً به ایشان تاکید می‏کردم که اگر احیاناً دیونی را در زمینه واجبات خویش دارد، تماماً ادا نماید، ولی پدرم ادعا داشتند که هیچ‌‌گونه دینی از این بابت ندارند، البته من از واجب الحج بودن ایشان آگاهی داشتم و از طرفی از نوع مرض ایشان هم آگاه بودم که از نوع سرطان و غیر قابل علاج است، به همین دلیل در اواخر حیات ایشان، دوباره موضوع را با پدرم در میان گذاشتم، ولی همان جواب قبلی را دریافت نمودم، از طرفی بعد از پدرم هیچ‌‌گونه ارثی از ایشان به بنده تعلق نگرفته است، مگر شش من زمین و آب (که دو برابر همان مقدار ـ و شاید هم بیشتر ـ در طول حیات خویش با قید کردن در قباله عقد به خانم برادرم، منتقل کرده‌‏اند و به خاطر این که این امر باعث ناراحتی من نگردد مقدار مذکور را به من منتقل نموده‌‏اند) و بقیه مایملک ایشان (از قبیل پول، زمین، آب، گوسفند، گاو و هر چه موجودی داشتند) بنابر وصیت پدرم، به مادرم منتقل شده، لطفاً این‌جانب را راهنمایی کنید که آیا می‏توانم از ارثیه منتقله به مادرم برای ادای دین پدرم استفاده کنم یا نه؟ و با توجه به این‌که من پسر بزرگ خانواده هستم، آیا اصلاً دیون پدرم به این‌جانب تعلق می‌‏گیرد؟


پاسخ :
بر ورثه واجب نیست از مال خودشان دین متوفی را بپردازند ولی اگر دینی بر عهده میت باشد و مال از او باقی مانده باشد، باید دین را (که یکی از آنها حج واجب است) از آن مال ادا نموده و اگر پدر شما در زمان حیات تملیک به مادرتان نکرده، بلکه وصیت نموده، باید اولاً دیون مالی او را ادا نمود و بعد وصیت او در ثلث باقی نافذ و بقیه بین ورثه تقسیم می‌‏شود.

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه ‌الله)، نشر قضا، 1390.