پرسش :

دخترى هستم در آستانه ازدواج، چگونه مى توانم ازدواج موفقى داشته باشم؟


پاسخ :
در مورد ازدواج توجّه به نکات زیر بایسته و راهگشا است:
1. باید از معیارهاى همسر مناسب و مطلوب آگاهى یابید و با مطالعه قبلى در پى فرد مطلوب برآیید. از این رو قبل از هر اقدامى، باید با توجه به سلیقه شخصى و مقتضاى ایمان خود و بهره گیرى از کتاب هاى مربوطه، اوصاف و ویژگى هاى یک همسر ایده آل را بنویسید1.

2. به ویژگى هاى استخراج شده ضریب و امتیاز بدهید؛ براى مثال یکى از ویژگى ها، ایمان و دیگرى شغل است. بى تردید این دو ویژگى از اهمیت و امتیاز یکسان برخوردار نیستند؛ لذا در مرحله دوم به ویژگى هاى به دست آمده، ضریب بدهید و اولویت ها را مشخص سازید.

3. با اعلام آمادگى خواستگار، باید وارد مرحله تحقیق شوید و از وجود ویژگى هاى مطلوب در وى و پیراستگى او از اوصاف نامطلوب باخبر شوید و بدانید که آیا شرایط شما را دارد یا نه؟ وى هم باید شرایط مورد پسند و مطلوب را دارا و هم از امور ناپسند مبرا باشد؛ مثلاً هم با ایمان باشد و هم به بیمارى هاى وراثتى و ژنتیکى مبتلا نباشد.

در این مرحله باید از همکارى پدر، مادر، برادران و خواهران و دیگر افراد مورد اطمینان، برخوردار شوید و به تحقیق درباره وى بپردازید. دقت کنید که به اطلاعات دقیق و صحیح دست یابید تا بتوانید براساس آنها، تصمیم درست بگیرید. پس دقت در کسب اطلاعات، نباید مورد غفلت قرار گیرد. بهترین طریق آشنایى، کسب اطلاع از خانواده ها، همسایه ها، دوستان، همکاران و بستگان و مهم ترین موضوعات هم اطلاع از میزان پایبندى به آداب اخلاقى و احکام شریعت است.

4. بعضى از ویژگى ها و اوصاف، ویژگى هاى کیفى هستند و کمیت پذیر نیستند (مانند ایمان، صداقت و ...). در این گونه موارد باید رفتار فرد را بررسى و براساس آن قضاوت کرد؛ مانند اینکه: شخص با ایمان غیبت نمى کند، دروغ نمى گوید، نماز خود را در اول وقت مى خواند، حساب سال شرعى دارد و ... لذا از راه صحیح باید به وجود این اوصاف پى برد؛ نه اینکه صرفا به گفته دیگران اعتماد کرد.

5. بعد از به دست آوردن اوصاف و میزان برخوردارى خواستگارتان از این ویژگى ها، به وى امتیاز بدهید. در صورتى که از مجموع 100 امتیاز، وى حداکثر امتیاز را به دست آورد، اقدام کنید. باید بدانید شخصى که صد در صد مطابق خواسته ها و معیارهاى شما باشد، هرگز یافت نخواهد شد. البته بعضى از اوصاف را نمى توان نادیده گرفت و احراز آنها لازم است؛ یعنى، اگر فرد مورد نظر در جهات دیگر امتیاز بالا داشته باشد؛ ولى از این اوصاف محروم باشد، فرد مناسبى نخواهد بود. اوصافى مانند: خوش اخلاقى، ایمان، صحّت مزاج و عدم ابتلا به بیمارى هاى حاد ارثى و ژنتیکى از این قبیل است، پس هم باید نسبت به احراز اوصاف اساسى اهتمام نمود و هم باید به مجموع امتیازات کسب شده توجه کرد. این دو در کنار هم، موجب اطمینان خاطر و اتخاذ تصمیم درست مى شود.

در میان ویژگى هاى اساسى «ایمان و اخلاق خوب» و به عبارت دیگر شخصیت دینى و ویژگى هاى رفتارى در درجه اول اهمیت قرار دارد.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مى فرماید: «اذا جاءکم من ترضون خُلقه و دینه فزوجوه و الا تکن فتنة و فساد کبیر»2؛ «هرگاه کسى (به خواستگارى) آمد که از اخلاق و دین او راضى هستید، به او همسر دهید؛ وگرنه فتنه و فساد بزرگى روى خواهد داد».

توصیه هاى بایسته:
1. حساسیت وسواس گونه نداشته باشید؛ بلکه دقت لازم است.
2. در تمام مراحل زندگى ـ به خصوص ازدواج ـ از توکل به خداوند و استعانت از ائمه هدى علیهم السلام غفلت نورزید. رعایت آداب شرعى نوشته شده در کتاب هاى روایى (مانند کتاب مکارم الاخلاق) ضرورى است.
3. به هنگام تحیر و تردید، از مشورت با افراد آگاه، خیرخواه و مورد اعتماد غافل نشوید.
4. بدون جهت و به انگیزه هاى واهى، یا ویژگى هاى دنیوىِ نه چندان ضرورى و یا احتمالات بى پایه، خواستگار خود را رد نکنید.
5. نسبت به ازدواج نباید حساسیت افراط گونه نشان داد؛ همان گونه که گذشت، باید نسبت به معیارهاى اساسى پاى فشرد، ولى بر معیارهاى غیر اساسى نباید اصرار داشت. چه بسا نتوان آنها را بعدا محقق ساخت و یا از آنها چشم پوشى کرد؛ زیرا فردى که صد در صد مطابق خواست شخص باشد، هرگز پیدا نخواهد شد.

انسان ها باید با یکدیگر تفاوت داشته باشند، تا بتوانند خود به کمال ره یابند و فرزندان از هر یک از والدین ـ متناسب با ویژگى هاى شخصیتى آن دو ـ بهرمند شوند. براى مثال از غضب یکى از والدین تا حدودى خائف و از مهربانى دیگرى خشنود باشید. حساسیت بیش از حد، سخت آسیب مى رساند و موجب خسته شدن شما و فراموش کردن ویژگى هاى حیاتى و اساسى مى گردد.

امورى مانند سن، میزان تحصیلات، وضعیت شغلى و اقتصادى تا حدودى غیراساسى تلقى مى شود. از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله نقل شده است: «با زن به خاطر چهار چیز ازدواج مى شود: مال و ثروتش، زیبایى اش، دیندارى اش و اصل و نسب و خانواده اش و تو با زنان متدین ازدواج کن»3.

پی نوشت‌ها:
1. به منظور آشنایى با ویژگى هاى همسر مناسب، لازم است حداقل از یکى از کتاب هاى زیر استفاده کنید:
الف. حسین، مظاهرى، جوانان و انتخاب همسر؛
ب. ابراهیم، امینى، انتخاب همسر؛
پ. محمدرضا، شرفى، خانواده متعادل.
2. اصول کافى، ج 5، ص 347.
3. محمد، رى شهرى، میزان الحکمه، ج 5، ص 2255، ح 7836.
 
منبع: پرسش‌ها و پاسخ‌هاى برگزیده، حمیدرضا شاکرین؛ نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف، 1384.