پرسش :

نشانه بلوغ چیست؟ و انسان در چند سالگى مکلّف مى شود؟


پاسخ :
بلوغ در پسر به یکى از سه چیز مشخص مى شود:
1 ـ روییدن موى خشن و زِبر در زیر شکم (بالاى عورت).
2 ـ خروج منى چه در خواب و چه در بیدارى.
3 ـ کامل شدن 15 سال قمرى که 163 روز و 6 ساعت از 15 سال شمسى کمتر است.

و بلوغ دختر به یکى از سه چیز:
1 ـ روئیدن موى خشن و زِبر در زیر شکم (بالاى عورت).
2 ـ بیرون آمدن منى چه در خواب و چه در بیدارى.
3 ـ تمام شدن نه سال قمرى که 97 روز و 22 ساعت و 48 دقیقه از نه سال شمسى کمتر است.
 
پی نوشت:
1 ـ سال قمرى از اوّل محرم شروع و به آخر ذى حجه ختم مى شود و هر ماه قمرى 29 روز و دوازده ساعت و 44 دقیقه است و یکسال قمرى 354 یا 355 شبانه روز مى باشد. و سال شمسى از اول فروردین شروع و به آخر اسفند ختم مى شود و شش ماه اوّل سال هر ماه 31 روز و 5 ماه بعد هر ماه 30 روز و ماه اسفند در سالهاى عادى 29 روز و در سال کبیسه 30 روز مى باشد. روى این محاسبه هر سال شمسى 11 روز بیشتر از سال قمرى خواهد بود. و چون ملاک عبادت و تکالیف شرعیه از نظر قرآن و روایات، ماههاى قمرى است لذا بلوغ شرعى که اوّل تکلیف است به حساب قمرى تعیین شده است.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.