پرسش :

شخصى زمینى دارد که قیمت آن بالا رفته و بواسطه همین زمین مستطیع شده است. حال قسمتى از زمین را فروخته تا صرف حج کند، آیا باید پول آن را تخمیس کند؟


پاسخ :
در فرض سؤال، اگر اصل زمین متعلّق خمس نباشد، مثل اینکه ارث یا صداق بوده خمس ندارد ولى اگر آن را از پول مخمس خریدارى کرده ترقى قیمت مقدارى که بفروش رسانده جزء درآمد سال اوست که اگر تا پایان سال در مؤونه صرف نشود خمس دارد (ترقى قیمت نسبت به زمانى که خریده است ملاحظه مى شود) ولى اگر به عنوان مال التجاره و استفاده از ترقى قیمت، خریدارى کرده در صورتى که با پول مخمس خریدارى کرده باید خمس ترقى قیمت زمین را همه ساله بپردازد. و در همین فرض اگر با پول غیر مخمس خریدارى کرده، باید خمس زمین را به قیمت فعلى بپردازد. و در سالهاى بعد نیز خمس ترقى قیمت آن را بپردازد.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.