پرسش :

در عروة الوثقى آمده: «در وطن جدید معتبر است مقدارى بماند تا عرفا صدق کند که آنجا وطن او است و صدق مذکور به حسب افراد و خصوصیات مختلف است، و چه بسا بعد از قصد اقامه دائمى با ماندن یکماه یا کمتر صدق حاصل شود». سؤال این است که علت اختلاف افراد و خصوصیات چیست و تشخیص آن به چه حساب و ملاکى است؟

پاسخ :
ظاهراً محلّى را که انسان به عنوان وطن جدید انتخاب مى کند به صرف نیت توطن و سکونت دائمى در آن محل، آنجا حکم وطن را پیدا نمى کند بلکه باید مدتى بماند تا عرفاً صدق کند آن محل وطن و مسکن او است و این مدت به لحاظ اختلاف موقعیت و شغل و امکانات افراد، کم و زیاد مى شود، ممکن است نسبت به فردى پس از ماندن مدتى کوتاه صدق کند و نسبت به فردى دیگر پس از مدتى طولانى. و ملاک کلى همان صدق عرفى است پس با هر مقدار ماندن گفته شود آن محل وطن و مسکن شخص است، آنجا حکم وطن را پیدا مى کند(1) لازم به ذکر است که در موارد مشکوک اگر شخص قصد اقامه نکرده باید احتیاط کند و نماز را جمع بخواند.
 
پی‌نوشت:
1 ـ توضیح اینکه بعضى افراد وقتى به وطن جدید منتقل مى شوند، بلافاصله اثاث و لوازم زندگى و سکونت همیشگى را فراهم کرده و منزل و محل کار خود را تهیه و مستقر مى شوند و چه بسا همان روزهاى اول به کار و کسب و تعلیم و تعلم و... مشغول مى شوند این قبیل افراد پس از ماندن مدتى کوتاه عرفا صدق مى کند که آنجا وطن آنها است و ظاهراً زنى که به وطن شوهر منتقل مى شود و قصد ماندن دائمى و تبعیت از شوهر را دارد، از این قسم باشد و بعضى افراد با گذشت زمان، منزل و امکانات زندگى و شغل فراهم مى کنند و چه بسا براى بعضى از گذشت یکماه و براى بعضى کمتر و یا بیشتر فراهم مى شود، لذا صدق وطن نسبت به این افراد حسب اختلاف وضعیت آنها متفاوت و کم و زیاد مى شود.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.