پرسش :

مردى همسر خود را عمداً به قتل رسانده است. ولىّ دم مادرزن و یک فرزند صغیر از همان شوهر است. بنابر این، تقاضاى قصاص نفس از ناحیه مادر مشروط به ردّ نصف دیه یک مرد به قاتل و تأمین و تضمین سهم صغیر مى باشد اگر مادر مقتوله ضمن تقاضاى قصاص اظهار عجز از پرداخت نصف دیه به قاتل و نیز سهم صغیر بکند، آیا قصاص قهراً تبدیل به دیه مى شود؟ یا باید دیه از طریق بیت المال پرداخت شود و قصاص اجرا شود؟ و یا حق قصاص تا زمان ایسار ولىّ دم باقى مانده و قاتل رها مى گردد؟

پاسخ :
در فرض مذکور احتیاط آن است که تا موقع کبیر شدن کودک صبر کنند و پس از کبیر شدن او، اگر مادر درخواست قصاص کند باید علاوه بر نصف دیه مرد سهم فرزند را نیز بدهد و پس از آن قصاص کند و در فرض سؤال دیه از بیت المال تأمین نمى شود و بنابر احتیاط واجب ولىّ دم تا وقتى فاضل دیه را نپرداخته حق قصاص ندارد همان گونه که قهراً به دیه تبدیل نمى شود و با عدم قدرت پرداخت، قاتل با اخذ وثیقه و کفیل مطمئن رها مى شود.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.