پرسش :

در سال ١٣۶٣ براى حج ثبت‌نام کردیم چون استطاعت مالى ما خوب بود، اواخر سال ١٣٧۴ موتور لنج‌مان در دریاى خلیج فارس به قعر دریا فرو رفت و برادرم و کلیه ملوانان و تمام اجناس وارداتى همه از بین رفت که بنده واقعاً با چند عیال سنگین، ورشکست شده‌ام و قرضهاى سنگین دارم و دستم از بازار بریده شده الآن سخت در فشار قرض‌هاى بانکها و مردم هستم که واقعاً کمر شکن است و امسال عیدى که در پیش داریم نوبت زیارت مکه مکرمه بیت الحرام بنده رسیده است تکلیف بنده چه مى‌باشد؟


پاسخ :
در فرض سؤال، چنانچه در همان سال ۶٣ یا قبل از آن یا بعد از آن استطاعت مالى جهت رفتن به حج را حاصل کرده باشید و بدون ثبت‌نام و قرار گرفتن نوبت در سال زمان حج امکان رفتن به حج از راههاى دیگر عادى ولو خریدن فیش و نوبت دیگران را داشته‌اید و نرفته‌اید و به انتظار نوبت سازمان مانده‌اید حج بر شما مستقر شده و باید فعلاً بهر نحو شده به حج بروید و اگر طریقى دیگر غیر از ثبت‌نام در سازمان حج و انتظار نوبت برایتان فراهم نبوده و فعلاً براى رفع اختلالات معیشتى و اداره زندگى به فروش فیش حج احتیاج دارید یا نمى‌توانید مبلغ بیشترى که براى انجام سفر حج لازم است بدون استقراض تهیه کنید و در امر معاش به زحمت مى‌افتید حج بر شما واجب نیست و فروش فیش مانعى ندارد ولى خمس مبلغى را که به سازمان حج پرداخته‌اید باید بپردازید و لازم بتذکر است که در مخارج حج تمکن از خرید سوغات و برنامه‌هاى پذیرائى و مهمانى معتبر نیست.

​​​​​​​منبع: استفتائات حج، آیت الله العظمی لطف ‌الله صافی، قم، انتشارات حضرت معصومه (علیها السلام)، 1380.