پرسش :

دو سال قبل مشرف به حج شدم و به خاطر ناتوانى و مریضى و خوف از ازدحام و ترس از حیض اعمال بعد از منى را قبل از وقوفین بجا آوردم لکن در اثر جهل به مسئله که مى‌بایست با احرام انجام مى‌دادم بدون احرام آنها را انجام دادم و بعد محرم به احرام حج شدم و به عرفات و مشعر رفتم و اعمال منى را انجام دادم الآن متوجه اشتباه کار خودم شده‌ام لطفاً تکلیف حج بنده را روشن فرمایید با توجه به اینکه از تشرف مجدّد عاجزم یعنى استطاعت مالى ندارم حالا آیا باید نائب بگیرم تا برایم انجام دهد و در صورت لزوم نایب باید در ماه ذیحجه نیابتاً بجا آورد یا در غیر آن هم مى‌تواند؟


پاسخ :
در فرض سؤال، که بعد از خاتمه اعمال متوجه اشتباه خود شده‌اید ظاهراً عمل شما صحیح است و اگر بخواهید احتیاطاً نائب بگیرید لازم نیست در ماه ذیحجه باشد و نائب باید اول طواف حج و نماز آن و بعد سعى بین صفا و مروه و بعد طواف نساء و نماز آن را بجا آورد و محرم بودن نایب هم لازم نیست هر چند بهتر است.

​​​​​​​​​​​​​​منبع: استفتائات حج، آیت الله العظمی لطف ‌الله صافی، قم، انتشارات حضرت معصومه (علیها السلام)، 1380.