پرسش :

سرپرست و یا روحانى کاروان که به اوضاع منطقه منىٰ آشناست، شاید بتواند با تحمّل مشکلات و یا احیاناً به راحتى با تأخیر قربانى خود، تا روز سیزدهم و یا دیرتر در منىٰ قربانى کند، مثل اینکه اگر خودش تنها باشد مى‌تواند گوسفند را به دوش بگیرد، و به قسمتهایى از مسلخ که بعض اهل خبره مى‌گویند منىٰ است بیاورد، و در آنجا ذبح کند، و یا با توسل به بعض حیله‌ها گوسفند را از خارج منىٰ خریده، و از دید مأمورین مخفى کرده، و آن را زیر چادر و یا جاى دیگرى ذبح کند، ولى اگر سرپرست و یا روحانى کاروان چنین عملى را انجام دهد، موجب محاذیرى مى‌شود: اولاً: اگر افراد کاروان بفهمند موجب اختلاف شدید و سلب اعتماد و به وسوسه افتادن نسبت به صحّت اعمال خودشان مى‌شود. ثانیاً: اگر براى افراد کاروان نیز بخواهد همین طور عمل کند عادتاً امکان ندارد. ثالثاً: اگر این همه حاجى ایرانى بخواهند در هر گوشه‌اى از منىٰ قربانى کنند، موجب حساسیت شدید مسئولین و مأمورین عربستان شده، و مشکلات فراوانى را در پى خواهد داشت، و شاید حتى در روزهاى سیزدهم به بعد هم کاملاً منطقه را کنترل کنند، و موجب دستگیرى بعض حجاج گردد. رابعاً: شاید اگر تعداد کثیرى از حجاج بخواهند سیزدهم به بعد ذبح کنند، قربانى به اندازه کافى پیدا نشود. خامساً: این عمل موجب وهن نسبت به عقائد شیعه و تبلیغات بر علیه آنها مى‌گردد. حال با توجه به این مشکلات بفرمایید که وظیفه سرپرست و یا روحانى کاروان (با توجه به پاسخ استفتایى که در این زمینه فرموده‌اید: «اگر به کلى در منىٰ میسر نبود در وادى محسر مجزى است» آیا باز هم قربانى خود را براى اینکه در منىٰ واقع شود به تأخیر اندازد یا خیر؟ و در صورتى که به تأخیر نینداخت آیا مجزى است یا خیر؟ و آیا قربانى در هر قسمت از مسلخهاى فعلى جایز است یا خیر؟

پاسخ :
اگر ذبح در منىٰ مستلزم مفاسدى باشد عدم تمکن صادق است، و قربانى در مذابح معموله کافى است.

منبع: استفتائات حج، آیت الله العظمی لطف ‌الله صافی، قم، انتشارات حضرت معصومه (علیها السلام)، 1380.