پرسش :

الف- یک برگ کاغذ که حاوى سؤالاتى دربارۀ سخنرانى تلویزیونى آقاى ... مى‌باشد، مى‌فروشند بمبلغ ١٠ تومان و سپس بخاطر اینکه بچه‌هاى مدرسه تشویق شوند، جایزه‌اى به افرادى که سؤالات را صحیح گفته‌اند مى‌دهند، خریدن کاغذ به مبلغ فوق و گرفتن جایزه در صورت صحیح بودن جواب چه صورت دارد؟ آیا بین اینکه جایزه را از جمع‌آورى مبلغ فوق یا پول دیگر بدهند فرقى است یا نه؟ ب- یک برگ کاغذ را که حاوى سؤالاتى است مى‌دهند و مى‌گویند «شرکت کنندگان در مسابقه بایستى مبلغ ٢٠٠ تومان به فلان شماره حساب بریزند تا در صورت موفق بودن و جواب صحیح دادن به سؤالات، در قرعه‌کشى شرکت دهیم و اگر قرعه به نام کسى در آید جایزه به او تعلق مى‌گیرد» ، در این صورت پول به حساب ریختن و سپس گرفتن جایزه در صورت صحیح بودن سؤالها چه صورت دارد؟


پاسخ :
باسمه تعالی؛ چنانچه کاغذ مذکور فى نفسه مالیت داشته باشد-بطورى که بدون شرط شرکت در مسابقه هم آن را مى‌خرند و براى آن پول مى‌پردازند-خرید آن و گرفتن جایزه براى جواب دادن به سؤالات (چه با قرعه‌کشى باشد یا بدون آن، و چه جایزه از همان پولها باشد یا از پول دیگر) مانعى ندارد؛ و چنانچه کاغذ فى نفسه مالیت نداشته باشد، خرید آن براى گرفتن جایزه از مصادیق قمار حساب مى‌شود و جایز نیست، و نیز واریز کردن پول براى شرکت در قرعه‌کشى که در صورت صحیح بودن جوابها و به نام در آمدن قرعه، به شخص جایزه بدهند از مصادیق قمار بوده و جایز نیست، و اللّه العالم.

منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد دوم، قم: نشر سرور، 1385.