پرسش :

این جانب مستأجر ملکى بوده‌ام که در طول مدت اجاره بعلت وقوع آفات ارضى و سماوى و اینکه بعلت این آفات امکان انتفاع بنده از عین مستأجره متصوّر نبوده به دادگاه مراجعه و پس از اخذ نظریۀ کارشناس دادگاه حکم بر فسخ اجاره صادر و این حکم قطعى شده است، از آنجایى که این جانب در طول این مدت متحمل مخارج زیادى از جمله هرس درختان، آبیارى باغات و سمپاشى و جابجایى چاه و تلمبه بر روى ملک انجام داده‌ام خواهشمند است فتواى مبارک را صادر فرمایند که مطالبۀ این مخارج از طرف بنده از موجر شرعى مى‌باشد یا خیر؟ و دادگاه شرعا مى‌تواند این تقاضاى من را مورد پذیرش و صدور حکم پس از تعیین کارشناس نماید یا خیر؟


پاسخ :
باسمه تعالى؛ مخارجى را که در ملک مزبور انجام داده‌اید نمى‌توانید آنها را از موجر مطالبه کنید، بلى اگر از اعیانى که در آن ملک باقى مانده چیزى باشد که متعلق به شما است-مثل درختانى که ملک شما بوده و در آنجا غرس نموده‌اید-مى‌توانید آنها را بردارید، و اللّه العالم.

منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد دوم، قم: نشر سرور، 1385.