پرسش :

برای یک تحقیق و اثبات مسایلی نیاز به دلایل موثق و اسناد تاریخی برای ولادت حضرت علی اکبر علیه السلام دارم. به چه دلیلی تاریخ ولادت ایشان به صورت قطعی در 11 شعبان تعیین شده است؟ چه کسی این را تعیین کرده است؟ بر چه اساس و شواهدی این تاریخ تعیین شده است؟


پاسخ :
در منابع اولیه تاریخی نظیر "طبقات ابن سعد"[1] و "تاریخ طبری"[2]  و همچنین در کتاب "نفس المهموم اثر شیخ عباس قمی"[3] که زندگی نامه علی بن الحسین را بیان کرده به تاریخ ولادت حضرت علی اکبر (علیه السلام) اشاره ای نشده است.

اما عده ای مانند ابن ادریس در سرائر، تولد ایشان را در سالهای پایانی خلافت عثمان می دانند.[4] علامه عبدالرزاق مقرم، نیز با تقویت این نظریه، سال ولادت وی را 33 هجری قمری می داند که مطابق با نظر ابن ادریس است.[5] بر این اساس آن بزرگوار در روز عاشورا 27 ساله بوده که بزرگ‌تر بودن ایشان نسبت به سن امام سجاد (علیه السلام) که در روز عاشورا 23 سال داشته‌‏اند و مورد اتفاق دانشمندان است، ثابت می شود.

درباره زادروز ولادت ایشان فقط در کتاب "مقتل الامام الحسین" تألیف علامه عبدالرزاق مقرم و کتاب دیگر وی به نام "علی اکبر"[6] آمده است: "حضرت علی اکبر (علیه السلام) در 11 شعبان سال 33 هجری متولد شد".[7]

تمام کسانی که زادروزی برای حضرت علی اکبر (علیه السلام) نقل کرده اند از این دو کتاب استفاده کرده اند.

مقرم نیز این تاریخ را از کتاب مخطوط "انیس الشیعة" تألیف سید محمد عبدالحسین جعفری حائری، نقل می کند و ظاهراً مشخص نیست صاحب انیس الشیعه از چه منبعی نقل می کند.

صاحب "الذریعة الی تصانیف الشیعه" در بیان ویژگی‌های کتاب انیس الشیعه می گوید: این کتاب را مؤلف در سال 1241 هجری قمری بر اساس ترتیب ماه های قمری و با شروع از ماه ربیع الاول نوشته است."[8]

بنابراین درباره زادروز ولادت حضرت علی اکبر (علیه السلام) در منابع تاریخی قرون اولیه که به دست ما رسیده چیزی بیان نشده است و در روز ولادت ایشان به نقل علامه مقرم اکتفا شده است.

پی‌نوشت‌ها: 
[1] الطبقات الکبری، ج 5، ص 163
[2] طبری، تاریخ طبری ، ج 11، ص 520  و 629، بیروت، دار التراث، 1387 هجری قمری.
[3] نفس المهموم، ص 394 (انتشارات مسجد جمکران)
[4] سحاب رحمت، ص 449
[5] مقرم، عبدالرزاق، مقتل الامام الحسین، ص 256، انتشارات المکتبة الحیدریة، قم، 1383.
[6] همان، ص 12
[7] همان، ص 256
[8] تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج 2، ص 458، نشر اسماععیلیان، قم، 1408.

منبع: اسلام کوئست