پرسش :

شخصی که عذری ندارد، انتهای نیت روزه برای این شخص چه زمانی است؟(1)


پاسخ :
الف. روزۀ واجب معین مثل ماه رمضان و نذر معین:
تا اذان صبح فرصت دارد نیت کند (مشهور).
بنا بر احتیاط واجب، تا اذان صبح فرصت دارد نیت کند (آیت الله سیستانی).
در روزۀ نذر معین خودش تا مغرب فرصت دارد نیت کند و در غیر آن، از واجبات معین مثل ماه رمضان تا اذان صبح فرصت دارد نیت کند و اگر تا آن موقع نیت نکرد، به روزۀ آن روز اکتفا نکند (آیت الله زنجانی).
 
ب. روزۀ واجب غیرمعین، مثل روزۀ قضا و کفاره و نذر مطلق:
اگر مبطلی انجام نداده تا اذان ظهر فرصت دارد نیت کند؛ ولی بعد از ظهر نمی تواند نیت نکند (مشهور).
در قضای ماه رمضان و نذری خودش تازمانی که به اندازۀ نیت کردن به مغرب مانده باشد و در غیر دو مورد ذکرشده، تا اذان صبح فرصت دارد نیت کند (آیت الله زنجانی).
اگر مبطلی انجام نداده، تا اذان ظهر فرصت دارد نیت کند؛ ولی بعد از ظهر، بنا بر احتیاط واجب، نیت نکند (آیات عظام سیستانی، وحید و گلپایگانی).
 
ج. روزۀ مستحبی:
تازمانی که به اندازۀ نیت کردن به مغرب یا غروب (به حسب اختلاف فتاوا) مانده باشد.(2)

پی‌نوشت:
1- عروة الوثقی، فصل فی النیه، مسئلۀ 12؛ توضیح المسائل مراجع، مسائل 1552 و 1553 و 1564 و 1565؛ منهاج الصالحین، العبادات، مسئلۀ976.
2- و قد ذکر غیر واحد من الفقهاء: ان وقت النیه یمتد فیه إلی أن یبقی إلی الغروب زمان یمکن تجدیدها فیه، و لکن نسب الی المشهور انحال المندوب حال الفریضه من التحدید إلی الزوال، غایته أنه یثاب بمقدار إمساکه (المستند فیشرح العروة الوثقی، الصوم، مسئلۀ 1، ص55).

منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.